nghĩa phái sinh của nó: (1) số lượng được phân phối (zugemessen) cho một
người, lượng chính xác, khu vực đã được phân ranh giới; (b) cách, cách
thức (làm việc gì); (c) cái thích hợp hay phù hợp (angemessenes); (d) sự
tiết độ, sự chế ước (Mässigung). Nghĩa hiện thời của nó là “hạn độ, tỉ lệ
(Verhältnis), chiều kích, độ (Grad), sự tiết chế, (trọng lượng và) hạn độ”.
Chữ Mass (hạn độ) có hình thức giống cái (die Mass (e)) có nghĩa: (a) “hạn
độ”, chẳng hạn, lít của bia, và (b) “sự tiết chế, đúng mực”, và nghĩa hiện
thời đặc biệt là trong các ngữ thức như über alle Massen (quá độ, vượt qua
mọi giới hạn). Nó xuất hiện ở nhiều từ ghép: Massregel (quy tắc-đo lường,
tức là một quy tắc hướng dẫn, một bước hay một sự đo lường được tiến
hành); Massstab (“gậy đo, thước đo, cân, mức độ, tiêu chuẩn”). Chữ
Messen (“đo lường”) cũng mang lại chữ Durchmesser (“qua-dụng cụ đo”,
tức là đường kính) và Erdmesser (“dụng cụ đo trái đất”, tức là đường trắc
địa).
Hầu hết các nghĩa và các kết hợp này đều xuất hiện trong nghiên cứu
của Hegel về hạn độ, như chữ modus trong tiếng La-tinh (thức đúng cách,
quy tắc, phương cách, thể cách, nhất là thể cách của một thuộc tính ở
Spinoza) và ý tưởng của người Hy Lạp về sự tiết độ và về những giới hạn
mà việc vượt ra khỏi chúng tất bị báo ứng. Tuy nhiên, ý tưởng chính của
Hegel là: chất và lượng của một thực thể thoạt đầu là độc lập với nhau. Một
cánh đồng dù lớn hay nhỏ gì thì cũng vẫn là một cánh đồng. Nước dù nóng
hay lạnh gì thì nước vẫn là nước. Nhưng cả trong lượng quảng tính lẫn
lượng cường độ, có những giới hạn mà vượt qua chúng thì sự biến đổi về
lượng sẽ tạo ra sự biến đổi về chất. Các sinh thể hữu cơ không thể thay đổi
kích thước của chúng trong khi vẫn giữ nguyên hình dạng như trong những
câu chuyện thần tiên: một gã khổng lồ có cùng hình dạng với một người
bình thường, nhưng lớn hơn gấp 10 lần, ắt sẽ bị gãy chân vì khổ người và
sức mạnh của gã không gia tăng theo tỉ lệ với trọng lượng của gã. Nếu mọi
thứ đều được nhân đôi về kích thước thì ta ắt sẽ nhận biết được ngay trọng
lượng phụ trội khi ta mang chúng. Khi một đứa bé tăng trưởng về kích
thước, cái đầu của nó trở nên nhỏ hơn trong tương quan với cơ thể của nó.
