ông, là ở chỗ Subjekt chỉ có thể quy chiếu đến cái Tôi thuần túy, tự phản tư,
nhưng nó lại cũng có thể bao hàm cả những trạng thái, hoạt động, nhu cầu,
v.v. của cái Tôi. Các trạng thái, nhu cầu, v.v. ấy của cái Tôi thì khác nhau
nơi mỗi người, do đó, là bất tất và subjektiv [“chủ quan”] theo nghĩa khinh
miệt. Trong nghĩa này, một bức tranh xấu, một phán đoán, quyết định của ý
chí, v.v. có thể là subjektiv, ở chỗ nó chỉ diễn đạt những tư kiến riêng tư,
v.v. của tác giả của nó. Ngược lại, cái Tôi, xét như là cái Tôi, thì lại không
thay đổi từ người này sang người nọ, và, vì thế, không có tính bất tất hay
tùy tiện. Nghĩa (xấu) ở trên của Subjekt tạo ra nghĩa của subjektiv và
Subjektivität, theo đó các phạm trù của Kant là “chủ quan” (BKT I §41A.
2), hay theo đó, Subjektivität bao hàm sự đòi hỏi rằng ta cần có năng lực
phản tư để hậu thuẫn cho những gì được đặt ra cho hoạt động nhận thức
hay thực hành của ta (THPQ, §26A).
Hegel gọi hai loại hình của “tính chủ quan” này lần lượt là “tính chủ
quan tồi hay hữu hạn” và “tính chủ thể vô hạn”. Ông liên hệ tính chủ thể vô
hạn với Kitô giáo, vì nó quy tính chủ thể như thế cho Thượng Đế, và, do
đó, gán một “giá trị vô hạn” cho tính chủ quan của con người (BKT I
§147A). Kierkegaard tiếp thu thuật ngữ “tính chủ thể vô hạn”, nhưng,
chống lại Hegel, chẳng hạn trong Concluding Unscientific Postscript, ông
cho rằng “Kitô giáo chỉ quan tâm đến tính chủ thể, và chân lý chỉ hiện hữu
ở trong tính chủ thể, nếu quả có sự hiện hữu nói chung, còn Kitô giáo tuyệt
nhiên không hề có sự hiện hữu nào một cách khách quan cả”. Nhưng, sự
đối lập giữa “tính chủ thể” và “tính khách quan/khách thể” (cũng có tính
hàm hồ không kém) là điều xa lạ với Hegel. Với ông, có ba (chứ không
phải hai) giai đoạn lớn của Subjektivität:
(1) Sự rút lui của chủ thể vào trong chính mình, với tư cách là cái Tôi
thuần túy. Cái này cũng bao hàm cả tính khách quan (theo nghĩa tốt), chẳng
hạn, nhờ dựa vào sự liên kết của nó với khái niệm.
