nguyên tắc mà máy móc dựa vào để vận hành (ít nhất là trong thời Hegel),
và (b) học thuyết rằng các thực thể hoàn toàn phi-cơ-giới, nhất là các sinh
vật sống, hoạt động dựa vào các nguyên tắc cơ giới. Hegel dùng thuật ngữ
này theo nghĩa (a), và phản bác lý giải cơ giới luận về SỰ SỐNG và TINH
THẦN [cá nhân]. Mô tả ngắn gọn về cơ giới luận ở mục §§194-5 BKT I mở
đầu bằng một mô tả của Leibniz về các đơn tử vốn có các trạng thái bên
trong phù hợp với nhau nhờ vào một sự hài hòa tiền lập do đơn tử của các
đơn tử (tức Thượng Đế) (§194) tạo ra. Theo Hegel, đó không phải là một
hệ thống cơ giới, vì các đơn tử tuyệt nhiên không tương tác với nhau: nó là
tính khách quan trần trụi. Cơ giới luận đúng nghĩa có ba giai đoạn:
a) Cơ giới luận hình thức: các khách thể hay vật thể tác động và đẩy
lẫn nhau bằng sức ép và va chạm. Không có vật thể đơn lẻ nào thống trị vật
thể khác, vì thế các vận động của các vật thể không có trọng tâm trung tâm.
Các vật thể chỉ quan hệ với nhau một cách ngoại tại: các quan hệ của chúng
không tác động đến bản tính bản chất của chúng. Phần này tương ứng với
các mục đầu của “Vật chất và Vận động: Cơ giới luận hữu hạn”
[Mechanik] trong BKT II §§ 262-5.
b) Cơ giới luận dị biệt hóa [tức là không-trung-lập hay thiên-lệch]:
Một vật thể là có tính trung tâm và các vật thể khác bị hút về phía nó. Phần
này tương ứng với mục “sự rơi” trong BKT II §§267-9.
c) Cơ giới luận tuyệt đối: Các vật thể (các hành tinh) có quan hệ với
một vật thể trung tâm (mặt trời); bản thân chúng cũng là các trung tâm đối
với các vật thể kém hơn đang xoay quanh chúng (các mặt trăng). Phần này
tương ứng với “Cơ giới luận Tuyệt đối” trong BKT II §§269-72. Hegel xem
mặt trời, các hành tinh và các mặt trăng là tạo ra một hệ thống CÁC SUY
LUẬN trong đó mỗi hạn từ lần lượt thống nhất hai hạn từ kia.
Phạm trù “cơ giới luận” chủ yếu áp dụng cho giới tự nhiên vô cơ.
Nhưng về bản chất, cơ giới luận không cốt yếu ở những quan hệ của các
vật thể vật chất hay vật lý, mà ở NHỮNG QUAN HỆ ngoại tại của các vật
