(c) Hành động có quyết định chứa đựng toàn bộ nhân cách, đam mê,
cũng như lý tính của cá nhân, và, như khi Hegel lập luận chống lại LINH
HỒN đẹp, nó không tránh được nguy cơ của cái ác. “Không có gì vĩ đại
trong thế giới được thực hiện mà thiếu đam mê” (LSTH).
Hegel cực lực chống lại các tiêu chuẩn luân lý cho sự đánh giá về các
tác nhân lịch sử. Nhưng một đánh giá như thế, như ông thường nói, không
phải là một đặc điểm riêng của luân lý, tương phản với đời sống đạo đức.
Đúng là, khác với đời sống đạo đức, luân lý, ít nhất theo quan điểm của
Kant, không biến đổi qua LỊCH SỬ, và nó đánh giá các ý đồ hơn là các
hành vi. Nhưng kết quả hành động (Tat/Anh: deed) của các vĩ nhân thường
vi phạm cả đời sống đạo đức trong xã hội của chính họ lẫn kiểu đời sống
đạo đức mới mẻ mà họ đã giúp tạo nên, chứ không chỉ đơn giản là vi phạm
luân lý của Kant. Trong trường hợp các vĩ nhân, Hegel vượt khỏi lập
trường về luân lý cá nhân lẫn đạo đức xã hội, và đi theo lập trường về “lịch
sử thế giới”. Nhưng ông không đưa ra tiêu chuẩn rõ rệt nào để quyết định
xem phải phán xét một người bằng lập trường này hoặc bằng những tiêu
chuẩn có tính quy ước hơn.
Hoàng Phú Phương dịch
Lực và Quyền lực [Đức: Kraft und Macht; Anh: force and power]
Hegel sử dụng ba từ chính để chỉ “lực” hoặc “quyền lực”:
1. Macht chủ yếu là quyền lực do các cá nhân nắm giữ nhờ một vị thế
định chế (của quyền lực) cho phép họ ảnh hưởng và kiểm soát con người,
sự vật hay sự kiện. Ta cũng có thể quy nó vào cho sự vật, chẳng hạn vào
tình yêu, âm nhạc hay ĐỊNH MỆNH. Một người hay vật có Macht cũng có
thể được gọi là một Macht. Chẳng hạn Thượng Đế và nước Đức đều có
quyền lực và là các quyền lực.
