hay để cho vật khô. Dựa vào nguyên tắc của Hegel rằng một kết quả có
cùng một nội dung với nguyên nhân của nó, việc khô ráo không thể được
xem như một kết quả của mưa, mặc dù mưa vẫn có thể đã không làm cho
vật bị ướt. Do đó, điều được xem là có tính “phân tích” thì không phải là:
“mưa làm cho vật ướt”, mà là: “nếu mưa có một kết quả nào đó, thì nó làm
cho vật ướt”. Tuy nhiên đòi hỏi này cũng gặp phải những khó khăn bởi
nguyên tắc cho rằng nguyên nhân và kết quả có cùng một nội dung, cũng
có phần mơ hồ. Hegel thừa nhận rằng trong những trường hợp như khi vẽ
một bức tranh hay một vật bị đẩy bởi một vật khác thì không phù hợp lắm
với nguyên tắc này, bởi, khác với mưa, người họa sĩ hay vật chuyển động
còn bao hàm nhiều đặc tính vốn không chuyển hoàn toàn vào trong những
kết quả của chúng. Tuy nhiên, ông cho rằng trong các trường hợp này,
người họa sĩ hay vật đẩy chỉ được xét là nguyên nhân, trong chừng mực chỉ
liên quan đến những đặc điểm nào ắt sẽ tái xuất hiện trong kết quả.
Nguyên tắc rằng nguyên nhân và kết quả có cùng một nội dung tạo ra
hai hệ quả trong nghiên cứu của Hegel về nhân quả. Trước hết, khác với
Kant, ông không xem việc sự kiện này gây ra sự kiện kia là phụ thuộc vào
QUY LUẬT hay một quy tắc nhân quả: bởi nguyên nhân và kết quả là
không tách rời và là cùng một thứ về bản chất, nên không cần có một quy
tắc hay quy luật nào cai quản sự nối kết của chúng. Do đó, các quy luật chỉ
xuất hiện khi Hegel nghiên cứu về HIỆN TƯỢNG (Erscheinung) hơn là
trong nghiên cứu về nhân quả. Thứ hai, nhân quả không được áp dụng vào
cho mọi hiện tượng: nói riêng, nó không được áp dụng vào cho các thực thể
sống hay các thực thể tinh thần. Sự dinh dưỡng không phải là nguyên nhân
của máu, và tham vọng của Caesar không phải là nguyên nhân cho sự sụp
đổ của Cộng hòa La Mã. Lý do là vì những thực thể sống và những thực thể
mang tính tinh thần “không để cho bất kỳ một thực thể có nguồn gốc khác
thâm nhập vào chúng hay để cho một nguyên nhân tiếp tục vận hành trong
chúng, trái lại phá vỡ nó và biến đổi nó”. Ở đây, Hegel nêu hai điểm riêng
biệt. Thứ nhất, những gì một cơ thể sống, một tinh thần hay một xã hội tạo
ra từ tác động bên ngoài thì khác rất nhiều về nội dung với bản thân đối
