luân lý (moral ought), mà còn là một đặc điểm của bất cứ sự quy thoái vô
tận nào, chẳng hạn, sự quy thoái về lượng của các con số và của KHÔNG
GIAN và THỜI GIAN. Nhưng thông thường, cái phải là là cái phải là luân
lý và hàm ý một sự nỗ lực vô tận hướng đến cái thiện. Với tư cách ấy,
Hegel có hai luận cứ phản bác chính như sau:
(a) Cái phải là là một nỗ lực để giải quyết sự MÂU THUẪN, ví dụ
như mâu thuẫn giữa cái Tôi thuần lý và bản tính thể xác cảm tính của tôi,
hay giữa lý tính và trạng thái hiện thực của thế giới. Nhưng một sự mâu
thuẫn không thể được giải quyết thích đáng bằng cách dựa vào sự quy thoái
vô tận. Thật là vô nghĩa khi dấn thân vào một nhiệm vụ không có điểm tận
cùng, bởi vì công việc đó không bao giờ có tiến triển: cũng giống như khi
ta vần một hòn đá lên đỉnh đồi, rồi nó lại rơi xuống.
(b) Nhiệm vụ phải là nhiệm vụ vô tận, bởi lẽ hành động luân lý đòi hỏi
một cách rất mâu thuẫn là phải có cái mà nó cố vượt qua. Giả thử như tôi
hoàn toàn đè nén được các thú tính hay làm cho thế giới này hoàn toàn trở
thành cái như nó phải là, thì hành động luân lý của tôi ắt sẽ không còn nữa.
Kant và Fichte cố triển hạn kết quả không mong muốn này bằng cách đặt
nó ở nơi vô tận. Nhưng sự mâu thuẫn vẫn còn nguyên đó.
Cả hai luận cứ phản bác này không có sức nặng mấy vì: nhiệm vụ vô
tận sẽ là vô nghĩa nếu không có sự tiến triển, nhưng nhiệm vụ của Kant và
Fichte không thuộc loại này, con người luôn cố gắng cải thiện bản thân
mình (hay thế giới), cho dù không bao giờ hoàn thiện được nó cả. Hegel bỏ
qua sự phân biệt giữa sự quy thoái tiến gần đến một giới hạn và sự quy
thoái không tiến đến một giới hạn nào. Vả lại, chẳng có gì phi lý khi nhắm
đến một mục tiêu, mà giả như đạt tới được, thì lại làm cho hoạt động như
thế trở nên bất khả. Chẳng có gì khó hiểu, chẳng hạn như luôn cải thiện kỹ
năng chơi cờ, cho dù việc yêu thích chơi cờ phụ thuộc vào sự chưa hoàn
hảo mà ta đang cố khắc phục và ắt sẽ không còn nữa nếu ta đạt được sự
hoàn hảo. Tương tự như vậy, chẳng có gì là khó hiểu trong việc cố gắng
