TỪ ĐIỂN TRIẾT HỌC HEGEL - Trang 354

i) Các phán đoán của TỒN TẠI ĐƯỢC QUY ĐỊNH, tức phán đoán

khẳng định, phủ định và vô hạn, vị từ là một phẩm tính bất tất.

ii) Các phán đoán của sự PHẢN TƯ là phán đoán cá biệt, phán đoán

đặc thù và phán đoán phổ biến.

iii) Các phán đoán của sự TẤT YẾU (nhất thiết, giả thiết và phân đôi),

vị từ là một đặc điểm bản chất đối với chủ từ.

iv) Các phán đoán của khái niệm (xác định, nghi vấn và tất nhiên (tức

tất yếu)) đưa ra phán đoán chủ từ là tốt hoặc xấu, tức phù hợp hoặc không
phù hợp với khái niệm của nó. Phán đoán tất nhiên gán một vị từ dựa trên
cơ sở của một lý do được chứa đựng trong chính chủ từ và vì thế tiến sát
đến [phần] SUY LUẬN, mà Hegel sẽ chuyển sang. (Ba loại suy luận chính
và ba sự phân chia nhỏ của chúng tương ứng với ba loại phán đoán đầu.
Nhưng không có suy luận của khái niệm, có lẽ vì Hegel đã không thể xử lý
suy luận tình thái và vì Schluss (suy luận) không có nghĩa đánh giá như
Urteil.)

(d) Hegel lấy cái “là”, chẳng hạn trong “Socrates thông thái”, để

xác quyết sự đồng nhất của chủ thể và vị từ, và để ngụ ý “cái cá biệt là cái
phổ biến”. Yêu sách này là “một chiều”, vì thế đòi hỏi một phán đoán phủ
định bù đắp lại: “Cái cá biệt không phải là cái phổ biến”. Hegel đã nhầm
lẫn hình thức lô-gíc của một phán đoán (tức “C là P”) với một mệnh đề mà
nó bao hàm. Nhưng niềm tin của ông rằng cái “là” là cái một của sự đồng
nhất cũng nảy sinh từ học thuyết của ông rằng phán đoán nỗ lực khôi phục
sự đồng nhất của khái niệm.

Hegel cho rằng phán đoán (Urteil) và mệnh đề (Satz) là không thích

hợp trong các học thuyết TƯ BIỆN, vì hai lý do: (1) Trong một mệnh đề
như “Thượng Đế là vĩnh hằng”, chủ từ hoàn toàn được giải thích bằng vị
từ, và vì thế là thừa thãi. (2) Một mệnh đề hay phán đoán là “một chiều”,
“phiến diện”: nó chỉ có thể nói, chẳng hạn “tồn tại là hư vô” hay “tồn tại

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.