TỪ ĐIỂN TRIẾT HỌC HEGEL - Trang 359

trong những sự phân chia nhỏ hơn của nó, rằng nó vừa có tính giống vừa có
tính loài. Ý tưởng này bắt nguồn từ Aristoteles, theo đó, ba loại hình linh
hồn: linh hồn thực vật, linh hồn động vật và linh hồn con người, là không
đồng đẳng, nhưng tạo thành một chuỗi đi từ linh hồn thực vật phổ biến, vốn
chỉ có năng lực dinh dưỡng và sinh sản có chung đối với mọi loại linh hồn,
đến linh hồn động vật, được xác định nhiều hơn bởi có thêm năng lực tri
giác, và cuối cùng đến linh hồn con người, ngoài hai năng lực kia lại có
thêm năng lực tư duy: linh hồn thực vật vì thế vừa là một loại linh hồn phổ
biến, chứa đựng yếu tố chung cao nhất của mọi loại linh hồn, vừa là một
loại linh hồn đặc thù.

Hegel tổng quát hóa ý tưởng này bằng cách lập luận rằng chính khái

niệm về một cái phổ biến đã mặc nhiên chứa đựng những khái niệm về một
cái ĐẶC THÙ và một cái CÁ BIỆT - vì, chẳng hạn, một khái niệm phổ
biến là một loại hình đặc thù của khái niệm, đồng đẳng với khái niệm đặc
thù và cá biệt - vì thế cái phổ biến vừa là một giống (Gattung/Anh: genus)
vừa là một trong ba loài (Art/Anh: species) mà cái phổ biến có tính giống
hay tính tổng loài đã tự “đặc thù hóa” ra. Điều này giải thích phần nào lý do
tại sao những phân chia của Hegel (không như những phân đôi của Plato)
thường là BỘ BA, tại sao mỗi hạn từ của sự phân chia lại cao hơn hạn từ đi
trước nó, và tại sao nhan đề của mỗi mục trong một tác phẩm lại thường là
nhan đề của tiểu mục đầu tiên của nó (chẳng hạn TỒN TẠI). Ông hi vọng
bằng cách này sẽ chỉ ra rằng một khái niệm có tính giống hay tổng loài sẽ
PHÁT TRIỂN hay tự đặc thù hóa thành công mà không cần du nhập một
nguyên tắc phân loại từ bên ngoài nào hết. Sự phát triển của khái niệm
trong Lô-gíc học là phi-thời-gian hay phi-lịch-sử, nhưng ông thường minh
họa nó bằng những ví dụ trong thời gian, chẳng hạn về một cái cây phát
triển từ một hạt mầm được quan niệm như phổ biến hay vô-quy-định. Còn
về các thực thể phát triển qua lịch sử, Hegel tin rằng chúng phát triển từ
những hình thức “phổ biến”, đơn giản hơn thành những hình thức cụ thể
hơn. Các thể chế chính trị được dị biệt hóa và chỉ được thể hiện trong thế
giới hiện đại; các thể chế chính trị của người Hy Lạp thì đơn giản và phổ

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.