được, thì lịch sử và từ nguyên (có thật hay giả định) cũng có thể rất khác
với lịch sử và từ nguyên của từ tiếng Anh: không một sự phiên dịch nào có
thể buộc từ “judge” và “judgment” trong tiếng Anh phục tùng những cuộc
“thao diễn” của từ urteilen và Urteil dưới tay Hegel! Tình hình càng trở
nên phức tạp hơn nhiều, nếu từ tiếng Đức, cho dù có trực tiếp phái sinh từ
tiếng La-tinh hay Hy Lạp hay không, vẫn chịu ảnh hưởng bởi từ La-tinh
hay Hy Lạp đối ứng trong sự phát triển trước đó, và/hoặc trong cách sử
dụng của Hegel về từ này: ta không thể hiểu, chẳng hạn, cách Hegel dùng
từ Schicksal (“định mệnh”/Anh: “fate”) nếu không biết chút gì về hàng loạt
từ Hy Lạp có liên quan đến khái niệm này. Vì thế, trong Từ điển này, tôi
thường quy chiếu đến các từ tiếng Đức được Hegel dùng và đến việc ông
dùng chúng. Tôi sẽ mô tả một số khía cạnh trong việc sử dụng thông
thường, rồi trong sự phát triển lịch sử của chúng, và về lịch sử sử dụng
trong lĩnh vực Triết học trước đây, nhằm cố gắng cho thấy các lớp nghĩa đã
cung cấp tư liệu cho sự phát triển riêng của Hegel. Tôi cũng sẽ thường
xuyên xem xét các cách sử dụng của từ La-tinh hay Hy Lạp tương ứng
.
Thông tin này, tất nhiên, không bảo đảm một sự thấu hiểu trọn vẹn các văn
bản của Hegel, nhưng thường là một tiền đề cần thiết.
M. I.
Thư cho Voss năm 1805 (Letters, tr. 107). Luther dịch Kinh Thánh sang tiếng Đức, và
Voss dịch Odyssey (1781) và Iliad (1793). (N. D).
Nominative, accusative, genitive or possessive, dative (dịch theo Từ điển thuật ngữ ngôn
ngữ học đối chiếu Anh-Việt; Việt-Anh, Cao Xuân Hạo và Hoàng Dũng, NXB Khoa học Xã hội, 2004.
[N.D].
Xem: W. Whewell, trong The Philosophy of the Inductive Sciences, founded upon their
History (Ấn bản 2, London, Parker, 1847), II, tr. 486: “Trong các ngôn ngữ hiện đại của châu Âu,
