(2) Entäußerung tương ứng với động từ entäussern: “làm cho trở
thành BÊN NGOÀI hay thành ngoại tại (ausser)” và có nghĩa: “từ bỏ” hay
“xuất nhượng”. Hegel dùng chữ Entäußerung, chứ không dùng chữ
Entfremdung để chỉ sự xuất nhượng, tức sự tự nguyện từ bỏ tài sản riêng
(THPQ, §§65 và tiếp).
Các từ khác trong cùng lĩnh vực này là: Entzweiung (từ zwei: “hai”) có
nghĩa “sự phân đôi”, “sự mất thống nhất”; Zerrissenheit (từ động từ
zerreissen: “kéo đứt”, “phân hóa”, “đứt đoạn”) có nghĩa: “sự giằng xé”,
“phân hóa”; Zwiespalt (cũng từ “zwei”: “hai”) có nghĩa: “xung đột”, “bất
đồng”; Diremtion và Trennung, có nghĩa “phân ly”, “tách rời” (từ động từ
“trennen”: “tách rời”, “phân ly”).
Với Hegel, tha hóa là giai đoạn của sự phân hóa thoát thai từ một sự
thống nhất hay một nhất thể đơn giản, và sau đó được hòa giải trong một sự
thống nhất hay nhất thể được dị biệt hóa, cao hơn. Quan niệm của ông về
sự tha hóa, tuy có sự độc đáo riêng biệt, nhưng cũng thừa hưởng nhiều từ
các nhà tư tưởng tiền bối: thừa hưởng tư tưởng của Rousseau rằng: khế ước
xã hội đòi hỏi mỗi người phải phục tùng cộng đồng; thừa hưởng gợi ý của
Fichte trong PPMK rằng: “Ý niệm về Thượng Đế như một nhà ban bố quy
luật, thông qua quy luật luân lý trong ta, dựa trên một sự Entäußerung của
những gì vốn là của ta, dựa trên sự chuyển dịch cái chủ quan thành một tồn
tại ở bên ngoài ta; và sự Entäußerung này là nguyên tắc thực sự của tôn
giáo, trong chừng mực tôn giáo được sử dụng để quy định ý chí”, và yêu
sách của Fichte trong HTKH rằng cái TÔI hay CHỦ THỂ sản sinh ra thế
giới hiện tượng bằng một tiến trình của Entäußerung, của sự tự-xuất-
nhượng hay tự-ngoại-tại hóa; thừa hưởng luận cứ của Schiller trong GDCN
rằng sự tiến bộ của văn hóa đã phá vỡ sự hài hòa nguyên thủy của Hy Lạp
cổ đại trong quan hệ với bản tính tự nhiên của mình, với những người khác,
với xã hội và với giới tự nhiên - một sự đánh mất sự thống nhất mà theo
quan điểm của Schiller (chứ không phải của Hegel) chỉ có thể được cứu
chữa bằng nghệ thuật; thừa hưởng sự minh họa của Diderot, trong “Cháu
