TỪ ĐIỂN TRIẾT HỌC HEGEL - Trang 536

này, và do đó, xem thế giới vừa là hữu hạn vừa là vô hạn (BKT I, §32 A).
Cái tư biện (hay cái lý tính khẳng định) thực ra là giai đoạn thứ ba trong tư
tưởng của Hegel, đối lập với giác tính xác lập những sự phân biệt dứt
khoát, và với cái lý tính phủ định hay BIỆN CHỨNG, phá vỡ chúng lần
nữa (BKT I, §§79 và tiếp). Nhưng vì nó là bước cuối cùng và nổi bật nhất
của tư tưởng Hegel (và vì Spekulation cũng có một nghĩa rộng hơn), ông
thường xem triết học và Lô-gíc học, v.v., của mình là “tư biện”.
Spekulation, Hegel nhấn mạnh, không đơn thuần là chủ quan: nó VƯỢT
BỎ sự đối lập giữa tính chủ quan và tính khách quan, cùng với những sự
đối lập khác. Do đó nó liên hệ mật thiết với chủ nghĩa DUY TÂM. Vì cùng
lý do, nó không bận tâm đến cái siêu cảm tỉnh tương phản với kinh nghiệm
như Kant đã nghĩ.

Trong một số cách sử dụng (chẳng hạn như Kant), Spekulation được

kết nối với Metaphysik (“Siêu hình học”). Một tác phẩm của Aristoteles,
liên quan đến “Triết học đệ nhất” hay “Thần học”, được biết đến là ta meta
ta phusika
(tác phẩm sau các tác phẩm về “Vật lý học”/“Physics” trong
danh mục). Từ này biểu thị những sự vật “vượt ra ngoài phusika, tức những
vật thuộc về tự nhiên” và được dịch qua tiếng La-tinh thời trung cổ là
metaphysica. Môn học này bao quát các chủ đề được xem xét trong tác
phẩm của Aristoteles: (1) các đặc trưng phổ biến của mọi tồn tại xét như là
tồn tại (bản thể học) và (2) các tồn tại vĩnh cửu, bất biến và tách biệt khỏi
thế giới của sự biến dịch (THẦN HỌC). Các nhà tư tưởng sau đó, nhất là
Wolff và các người theo ông, thêm những chủ đề khác vào lĩnh vực của
siêu hình học, chẳng hạn như vũ trụ học thuần lý và tâm lý học thuần lý, mà
Aristoteles xem là các bộ phận của vật lý học, vì ông không phân biệt dứt
khoát giữa khoa học thường nghiệm và triết học.

Kant tin rằng ông đã loại bỏ được siêu hình học theo nghĩa của Wolff:

bản thể học phải được thay thế bằng “Lô-gíc học siêu nghiệm”, không phải
là một “phân tích pháp” về những cái tồn tại, mà là “phân tích pháp” về
giác tính thuần túy (PPLTTT, A 247, B 303). Những lĩnh vực khác của siêu

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.