hiện thân cho các tư tưởng phổ biến. (3) Ta làm cho nó trở nên ít xa lạ hơn
bằng các hoạt động lý thuyết của mình trên nó: để phát hiện các tư tưởng
bao hàm trong xã hội của ta, v.v., ta không chỉ phát hiện, mà còn tăng
cường sự tương đồng của nó đối với bản thân ta. Các tiến trình này diễn ra
suốt lịch sử, và đối với Hegel, là sự hiện thực hóa của tự do. Vì TỰ-Ý-
THỨC cũng cốt ở việc nhìn ra sự tương đồng của cái khác đối với bản thân
ta và do đó, là làm phong phú quan niệm của ta về chính mình, nên tự do và
TỰ-Ý-THỨC cùng làm cho nhau tiến bộ.
Trần Thị Ngân Hà dịch
Tư duy và Tư tưởng [Đức: Denken und Gedanken; Anh: thinking
and thought]
“Tư duy” trong tiếng Đức là denken. “Việc tư duy” hay “(hoạt động)
tư tưởng” được truyền tải bằng danh từ gốc động từ, das Denken. Gedanke
thường không được hiểu như là một hoạt động, mà là “(một) tư tưởng” như
sản phẩm hay nội dung của tư duy. Một Gedanken có thể là thực thể tâm lý
học (“Các tư tưởng của anh/chị ta lộn xộn”, “Ý tưởng về việc anh/chị ta
đến làm tôi phấn khích”) hoặc một thực thể có tính lô-gíc, ý niệm (“Tư
tưởng rằng hiện thực là hợp lý tính có thể an ủi ta”). Quá khứ phân từ của
denken là gedacht. Vậy nên Hegel liên kết nó với từ cùng gốc: Gedächtnis
(TRÍ NHỚ, đặc biệt là về từ ngữ). Denken tham gia vào một vài từ ghép:
đặc biệt quan trọng đối với Hegel là nachdenken (nghĩa đen là “nghĩ lại”,
do đó nghĩa là “phản tỉnh”) và das Nachdenken (“sự nghĩ lại, sự phản
tỉnh”). Nhưng nó khác với reflektieren và Reflexion (SỰ PHẢN TƯ), ở chỗ
nó có nghĩa nghiêng về “tư duy kỹ càng, tư duy về”) về những gì ta bắt gặp
lần đầu, bởi, ví dụ TRI GIÁC hay CẢM XÚC, và về việc tạo ra các tư
tưởng về đối tượng đó (BKT I, §2).
Trong triết học, cũng như trong lời nói hàng ngày, “tư duy” có thể bao
quát một dãy rộng của hoạt động tinh thần. Leibniz và những người theo
ông xem mọi hoạt động tâm lý đều là tư duy, chỉ khác ở mức độ rõ ràng và
