niệm rằng quyền năng vô hạn của Thượng Đế được thể hiện trong sự
PHÁT TRIỂN vô hạn của sự sáng tạo của Ngài.
Sau khi Newton và Leibniz phát hiện ra phép tính vi phân, các nhà
toán học đã nỗ lực đưa ra một nghiên cứu mạch lạc về cái nhỏ vô hạn cũng
như cái lớn vô hạn. Chủ đề này (một chủ đề mà Hegel đã dành một mục dài
trong KHLG) vẫn chưa được giải quyết thời ông, nhưng các nhà toán học
có xu hướng đến gần với quan niệm của Aristoteles rằng cái nhỏ vô hạn chỉ
là tiềm năng đơn thuần; tức là các đường thẳng, v.v. có thể bẻ nhỏ tùy ý
thích của ta, nhưng không có đường thẳng hiện thực nhỏ vô hạn nào hết.
Cái lớn vô hạn cũng được cảm nhận một cách nghịch lý: nó ngang bằng về
kích cỡ hay về số lượng đối với một bộ phận riêng của nó, chẳng hạn chuỗi
2, 4, 6, 8... cũng có nhiều hạn từ như chuỗi 1, 2, 3, 4,... Nhưng không gian
và thời gian, cũng như các con số, dường như đòi hỏi một cái lớn vô hạn
hiện thực chứ không phải đơn thuần tiềm năng.
Schelling và Hegel nhìn thấy hai vấn đề chính trong tính vô hạn. Một
là, nếu cái vô hạn là tách biệt với cái hữu hạn, thì nó bị giới hạn bởi cái hữu
hạn và vì thế cũng là hữu hạn chứ không phải vô hạn. Nếu, chẳng hạn
THƯỢNG ĐẾ là tách biệt với thế giới, thì Ngài là hữu hạn. Do đó, giống
như Fichte, hai ông đều cho rằng cái vô hạn thì không tách biệt với cái hữu
hạn nhưng chứa đựng cái hữu hạn như một phương diện hay một MÔ-
MEN của mình. Hai là, một sự quy thoái vô hạn hay quy tiến vô hạn là xấu,
không nhất quán về mặt trí tuệ và tự-chuốc-lấy thất bại về mặt thực hành.
(Schelling minh họa tính vô hạn tồi bằng khoản nợ quốc gia của nước Anh,
các món nợ cũ được chi trả bằng các món nợ mới một cách vô tận). Vì thế
hai ông chống lại ý niệm của Kant và Fichte rằng nhân loại có một mục
đích để PHẢI nỗ lực hướng đến, nhưng sẽ không đạt được trong một thời
gian hữu hạn. Schelling và Hegel, nói chung, không phân biệt giữa một
chuỗi có xu hướng đi đến một giới hạn (như chuỗi của Kant, và chẳng hạn
chuỗi 1+1/2+1/4+1/8...) với chuỗi không có xu hướng ấy (chẳng hạn
1+1+1+1+.... hay 1-1+1-1+1-...).
