(4) Các ý niệm là hợp lý tính, nhưng chúng không đơn giản điều
hướng sự nhận thức của chúng ta về thế giới: ý niệm về SỰ SỐNG, chẳng
hạn, thực hiện tính hợp mục đích, cũng giống như các hệ thống CƠ GIỚI
vận hành theo tính NHÂN QUẢ.
Quan niệm của Hegel cho rằng một ý niệm là một khái niệm đã tự
hiện thực hóa hoàn toàn bắt nguồn từ Kant. Khác với một ĐỐI TƯỢNG
cảm tính, một đối tượng tương ứng với một ý niệm thuần túy là hoàn toàn
được quy định bởi chính ý niệm hay khái niệm của nó, vì không đòi hỏi
phải có chất liệu CẢM TÍNH bên ngoài phụ trội cho sự hiện hữu hay cho
nhận thức của chúng ta về sự hiện hữu của nó. Cho nên, một đối tượng như
thế (chẳng hạn: Thượng Đế, thế giới xét như một toàn bộ) là vô điều kiện:
nó chẳng phụ thuộc vào bất cứ điều gì hơn là phụ thuộc vào bản tính riêng
và vào khái niệm của nó cho sự hiện hữu của mình. Theo đó, đối với Hegel,
ý niệm sơ khởi là thế giới xét như một cái toàn bộ, cái mà, khác với các
thực thể đặc thù bên trong nó, không phụ thuộc vào điều gì bên ngoài bản
thân nó và vì thế hoàn toàn phù hợp với khái niệm của nó. Nhưng bản thân
thế giới không phải hoàn toàn không cần các ĐIỀU KIỆN, và khi nói rằng
nó hoàn toàn được quy định bởi khái niệm của nó thì không có nghĩa là nó
xuất hiện ngay tức thì. Vì Hegel xét lại ý niệm về cái vô điều kiện: vô-điều-
kiện không phải là thiếu hết mọi điều kiện, mà là vượt bỏ những điều kiện
đang có. Do đó, thế giới là một tiến trình, mỗi giai đoạn tạo điều kiện cho
giai đoạn kế tiếp, nhưng cũng sẽ bị giai đoạn kế tiếp vượt bỏ. Chẳng hạn,
thuộc về các giai đoạn chủ yếu của nó, ý niệm lô-gíc tạo điều kiện cho TỰ
NHIÊN, rồi đến lượt nó, tự nhiên là điều kiện cho tinh thần, và tinh thần lại
là điều kiện cho ý niệm lô-gíc; thế giới là một vòng tròn của những điều
kiện liên tiếp bị vượt bỏ.
Nhưng Hegel chuyển quan niệm này về cái TOÀN BỘ, tức cái được
quy định bởi khái niệm của chính nó và vượt bỏ các điều kiện bên ngoài,
sang cho các đơn vị bộ phận bên trong thế giới. Sự sống là một ý niệm trực
tiếp: một sinh thể hữu cơ tự-quy-định một cách tương đối, tức là, được quy
