- Tôi từng nói chuyện với lão ta, nay chẳng nhớ là nói chuyện gì.
Do tình cờ trong khi trò chuyện tôi chạm vào cái nọc học thức uyên
bác của lão; và thế là nhà uyên bác của tôi ngắt lời tôi, và sa đà tràng
giang đại hải mãi chẳng dứt.
- Ngày nào lão ta chẳng thế, và chẳng bao giờ người ta biết được
gì hơn.
- Và một đoạn của Horace trước đây tôi thấy chán ngấy, nay tự
nhiên trở nên thú vị, và tinh tế tuyệt vời.
- Và là đoạn nào thế?
- Đó là đoạn nhà thơ cho rằng người ta sẽ không từ chối ông một
sự độ lượng mà người ta đã chấp thuận cho Lucilius, người đồng
hương của ông. Dù Lucilius là người ở Appulie hay Lucanie, Horace
bảo, thì tôi vẫn sẽ đi theo vết của ông ấy.
- Tôi hiểu ông, và chính là qua miệng của Trébatius, Horace đã
chạm đến văn bản ưa thích của ông ấy, mà ông bàn luận dài dòng về
lịch sử xưa kia của hai vùng miền. Điều đó được nhìn nhận đúng đắn
và tinh tế.
- Theo ý ông, có thể là nhà thơ biết những điều đó! Và, khi đã
biết, nhà thơ hầu như chẳng muốn rời bỏ chủ đề của mình, và sa đà
vào kể lể chi tiết thời cổ đại nhạt nhẽo!
- Tôi cũng nghĩ như ông.
- Horace nói:
...... Sequor hunc, Lucanus, an Appulus.
Nhà thông thái Trébatius mượn lời ở Anceps và nói với Horace:
“Ông đừng làm rối tung lên thế, ông chẳng phải ở Pouille, cũng chẳng
phải ở Lucanie; ông là ở Venouse giáp ranh hai miền kia. Ông đã
chiếm chỗ của dân Sabellie sau khi tống cổ họ đi. Tổ tiên của ông
được đặt vào đấy như cái rào chắn để ngăn sự xâm nhập của dân
