Tôi chỉ nhớ là bức thư thứ một trăm hai mươi tám, bức thư của bà
Harvey gửi cho cô cháu gái, là một kiệt tác; không trau chuốt, không
nghệ thuật lộ liễu, với một sự chân thật không cố tình, bức thư khiến
cho Clarisse mất hết hy vọng hòa giải với những người bà con, trợ
giúp cho cách nhìn nhận của kẻ cướp đoạt nàng, giao nộp nặng cho sự
độc ác của hắn, khiến nàng quyết định đi London, khiến nàng nghe
theo những đề nghị hôn nhân. v.v. Tôi không biết còn gì mà bức thư
chẳng đề xuất: bức thư buộc tội gia đình bằng cách biện giải cho nàng;
bức thư chứng minh sự cần thiết phải chạy trốn của Clarisse, bằng
cách trách mắng nàng. Đó là một trong những đoạn giữa bao đoạn
khác, khiến tôi đã phải thốt lên: Richardson tuyệt diệu! Nhưng để
nghiệm thấy được niềm say sưa ấy thì phải đọc tác phẩm từ đầu và đọc
cho đến đoạn này.
Tôi đã đánh dấu bằng bút chì trong bản của tôi bức thư thứ một
trăm hai mươi tư, như là một đoạn thú vị, đó là thư của Lovelace gửi
cho Léman, trợ thủ của y: trong bức thư này, người ta sẽ thấy tất cả sự
rồ dại, tất cả sự hân hoan, tất cả mánh khóe, tất cả trí tuệ của nhân vật
ấy. Người ta chẳng còn biết nên yêu mến hay ghét bỏ con quỷ đó nữa.
Cứ nghe y quyến rũ gã đầy tớ tội nghiệp của y! Đó là Léman tốt bụng
này, trung thực này. Cứ nghe y vẽ ra cho hắn phần thưởng đang chờ
đợi hắn: Mày sẽ là ông chủ quán Gấu trắng; thiên hạ sẽ gọi vợ mày là
bà chủ quán, và để kết thúc: Tôi sẽ là Lovelace bạn của anh. Lovelace
chẳng nề hà những thể thức nhỏ nhặt khi vấn đề là đạt được kết quả:
tất cả những ai góp phần vào mục tiêu của y đều là bạn của y.
Chỉ có bậc thầy đại tài mới có thể nghĩ đến chuyện liên kết với
Lovelace cả đám lưu manh bê tha trụy lạc, bọn đê tiện ấy nhạo báng
để kích thích y, và làm cho y mạnh dạn dấn vào tội ác. Nếu Belford
một mình chống đối lại thằng bạn gian ác, anh thấp kém hơn thằng
bạn ấy biết bao nhiêu! Phải có tài năng mới đưa vào và duy trì sự cân
đối hài hòa nào đấy giữa bao nhiêu lợi ích đối lập nhau!
