Trong lúc đi đường, Dorval quan sát các hiện tượng của tự nhiên
dần dần theo với mặt trời lặn; và anh nói: “Ông hãy nhìn xem các
bóng tối riêng biệt yếu dần đi trong lúc bóng tối phổ quát mạnh dần
lên... Những dải màu đỏ tía kia hứa hẹn với chúng ta một ngày đẹp...
Kia là cả vùng trời đối diện với phía mặt trời lặn, bắt đầu nhuốm màu
tím... Người ta chỉ còn nghe thấy trong rừng vài chú chim, tiếng ríu rít
muộn màng đang còn làm vui cho buổi hoàng hôn... Tiếng nước chảy
bắt đầu tách ra khỏi tiếng động chung của vạn vật, báo cho chúng tôi
biết rằng ở nhiều nơi các công việc lao động đã dừng, và muộn rồi
đấy.”
Lúc đó chúng tôi đến chân đồi. Chúng tôi đánh dấu nơi hẹn gặp;
và chúng tôi chia tay nhau
.
Chú thích đầu chương:
Nhân vật trong vở kịch Đứa con hoang. Đứa con hoang (Le Fils
naturel) là vở kịch 5 hồi bằng văn xuôi của Diderot sáng tác năm
1757, cốt truyện dựa theo vở hài kịch ba hồi Người bạn thật sự (Il
vero amico, 1750) của Carlo Goldoni (1707-1793), nhà văn Italia.
Dorval yêu Rosalie. Bạn anh là Clairville cũng yêu Rosalie; và vì
không biết là bạn mình cũng yêu nàng, nên Clairville lại nhờ bạn tác
động giúp đỡ. Dorval nể bạn nên nhận lời, và cũng là muốn để được
nghe Rosalie bộc lộ lòng mình. Dorval và Rosalie thổ lộ tình yêu với
nhau. Nhưng để giữ lời hứa với bạn, Dorval viết thư cho Rosalie là
mình sẽ ra đi. Bức thư rơi vào tay Constance, em gái Clairville và đã
góa chồng; Constance tưởng Dorval yêu mình. Sự việc dần sáng tỏ:
Dorval là con hoang của cụ Lysimond, cha của Rosalie. Cuối cùng,
Clairville sẽ cưới Rosalie, còn Dorval sẽ cưới Constance. Cuộc “Trò
chuyện với Dorval” là hư cấu, tác giả trò chuyện với nhân vật của
mình. Có tất cả ba cuộc “Trò chuyện với Dorval”, tôi chọn dịch cuộc
trò chuyện thứ nhất.
