ngã xuống một cách tao nhã, một cách mềm mại, và người anh hùng
kia chết như chàng võ sĩ giác đấu thời cổ, chính giữa võ đài, trước sự
hoan hô của khán giả, với vẻ cao quý, trong một tư thế thanh nhã và
đẹp mắt. Ai là người sẽ thỏa mãn niềm mong đợi của chúng ta? Phải
chăng sẽ là chàng lực sĩ bị nỗi đau đớn chế ngự và sự mẫn cảm hủy
hoại? Hay chàng lực sĩ tập dượt, làm chủ được bản thân mình và ứng
dụng những bài học thể dục khi thở hơi cuối cùng? Chàng lực sĩ thời
cổ cũng như một diễn viên lớn, một diễn viên lớn giống như chàng lực
sĩ thời cổ, không chết như người ta chết trên giường, mà diễn cho
chúng ta một cái chết khác để mua vui cho chúng ta, và khán giả tinh
tế chắc cảm thấy rằng sự thật trần trụi, hành động mà không có tí
chuẩn bị gì sẽ nhỏ mọn và tương phản với thơ ca.
Chẳng phải là tự nhiên thuần túy không có những thời điểm tuyệt
vời; nhưng tôi nghĩ rằng nếu có ai chắc chắn nắm bắt được và duy trì
được tính chất tuyệt vời của chúng, thì đó là người do trí tưởng tượng
hoặc do thiên tài sẽ linh cảm được chúng, và sẽ thể hiện chúng một
cách bình thản.
Tuy nhiên, tôi không phủ nhận là có một thứ động tâm thu nhận
được hoặc giả tạo; nhưng nếu ông hỏi ý kiến tôi, tôi cho rằng nó gần
như cũng nguy hiểm bằng sự mẫn cảm tự nhiên. Nhất định nó dần dần
đưa diễn viên đến chỗ kiểu cách hoặc đơn điệu. Đó là một yếu tố đối
lập với tính chất đa chức năng của một diễn viên lớn; anh ta luôn luôn
bị bắt buộc phải gột bỏ nó và sự quên mình ấy chỉ có thể có được đối
với một đầu óc sắt đá. Để cho việc tập dượt được dễ dàng và có kết
quả, tài ba được toàn năng và diễn xuất được hoàn hảo, có lẽ tốt hơn là
chẳng phải làm cái chuyện bắt bản thân xao nhãng bản thân không thể
nào hiểu được kia, sự khó khăn cực độ của nó buộc các gánh kịch phải
rất đông, mỗi diễn viên chỉ bó hẹp trong một vai duy nhất, hoặc hầu
hết các vở kịch phải diễn hỏng, trừ phi người ta đảo ngược trật tự các
sự việc và các vở kịch được soạn ra cho diễn viên, còn theo tôi thì
hình như hoàn toàn trái lại, diễn viên phải được tạo ra cho các vở kịch.
