Phải, một phần. Chẳng lẽ đôi tình nhân không đề nghị với vị hào
mục để họ cứu ông ta hay sao? Chẳng lẽ dân làng không đề nghị với
ông ta tiêu diệt quan quận trưởng và bọn sai nha của y hay sao? Chẳng
lẽ không có một tu sĩ biện hộ cho lòng khoan dung hay sao? Chẳng lẽ
anh chàng người yêu vô tích sự trong cái ngày đau đớn ấy hay sao?
Chẳng lẽ không có những mối quan hệ giả định giữa các nhân vật đó?
Chẳng lẽ không thể lợi dụng được tí gì từ các mối quan hệ ấy? Chẳng
lẽ quan quận trưởng ấy, y không có thể vốn là nhân tình của con gái vị
hào mục? Chẳng lẽ y không quay trở lại lòng chan chứa oán thù cả với
người cha đã đuổi y ra khỏi xã, cả với người con gái đã lạnh nhạt cùng
y? Có biết bao nhiêu sự cố quan trọng người ta có thể rút ra được từ đề
tài đơn giản nhất khi người ta kiên trì nghiền ngẫm nó! Màu sắc nào
mà người ta không thể truyền cho chúng khi người ta hùng hồn!
Người ta không phải là thi sĩ soạn kịch nếu chẳng hùng hồn. Và ông
tưởng rằng tôi sẽ thiếu cảnh chăng? Cuộc thẩm vấn này, nó sẽ diễn ra
trong tất cả lệ bộ của nó, ông cứ để tôi định đoạt nơi chốn của tôi và
chúng ta sẽ chấm dứt chuyện lạc đề này đi.
Tôi lấy anh làm chứng, hỡi Garrick nổi tiếng, Roscius của Anh
Quốc; anh là người mà các dân tộc đang tồn tại đều nhất trí công nhận
là diễn viên đệ nhất mà họ được biết, là người tôn trọng sự thật. Anh
đã chẳng nói với tôi rằng mặc dù anh cảm xúc mạnh mẽ, và dù cho
dục vọng hoặc tính cách anh phải thể hiện là thế nào đi nữa, động tác
của anh vẫn sẽ yếu ớt nếu trong tư tưởng anh không biết nâng mình
lên ngang tầm vĩ đại của một bóng dáng anh hùng ca mà anh tìm cách
đồng nhất anh với nó? Anh hãy nhắc lại câu trả lời của anh đi khi tôi
bắt bẻ rằng như vậy là anh đã không diễn theo anh; anh đã chẳng thú
thật với tôi rằng anh có ý tránh điều đó, và sở dĩ anh xuất hiện trên sân
khấu lạ lùng đến thế chính vì anh luôn luôn phô bày ở kịch trường một
con người của trí tưởng tượng nó không phải là anh?
NGƯỜI THỨ HAI
