Người ta đã nói rằng các diễn viên chẳng có một tính cách nào,
bởi vì khi diễn tất cả các tính cách, họ mất đi cái tính cách mà tự nhiên
đã ban cho họ, và họ trở thành giả tạo, cũng như người thầy thuốc, nhà
giải phẫu, gã đồ tể trở thành sắt đá. Tôi cho rằng người ta đã lầm
nguyên nhân vói kết quả, và sở dĩ họ diễn được tất cả các tính cách,
chính vì họ chẳng có tính cách nào.
NGƯỜI THỨ HAI
Người ta không trở thành độc ác vì người ta là đao phủ; mà người
ta làm đao phủ vì người ta độc ác.
NGƯỜI THỨ NHẤT
Dù mất công quan sát những con người ấy thế nào đi nữa, tôi
cũng không thấy ở họ có gì phân biệt với các công dân khác, chỉ trừ
một sự huênh hoang mà người ta có thể gọi là xấc xược, và một lòng
đố kỵ gây bao chuyện rắc rối và hằn thù trong phường hội của họ.
Trong tất cả các phường hội, có lẽ chẳng có nơi nào mà lợi ích cộng
đồng của mọi người và lợi ích của công chúng lại bị hy sinh một cách
thường xuyên hơn và rõ rệt hơn cho những kỳ vọng nhỏ nhen tồi tệ.
Lòng ganh ghét giữa họ với nhau còn tệ hơn giữa các tác gia; nói quá
đi như thế, nhưng đó là sự thật. Một nhà thơ lượng thứ cho nhà thơ
khác về một vở kịch thành công còn dễ dàng hơn một nữ diễn viên
lượng thứ cho một nữ diễn viên khác về những tràng vỗ tay khiến cô
nàng được một tay ăn chơi danh tiếng hoặc giàu có nào đấy để mắt
đến. Ông thấy họ lớn lao trên sân khấu bởi vì theo ông, họ có tâm hồn;
còn tôi, tôi thấy họ bé nhỏ và thấp hèn trong xã hội bởi vì họ chẳng hề
có nó. Miệng thốt ra những lời lẽ và giọng điệu của Camille và ông già
Horace, nhưng luôn luôn có tư cách của Frosme và Sganarelle! Vả lại,
muốn đánh giá lòng người căn bản ra sao, tôi nên căn cứ vào những
lời lẽ vay mượn mà người ta biết thể hiện tuyệt vời, hay vào bản chất
các hành động và nội dung cuộc sống?
NGƯỜI THỨ HAI
