hoặc người ta bảo nghệ sĩ: Nếu bạn phải vẽ một bông hoa, và tùy bạn
muốn vẽ bông hoa nào cũng được, bạn hãy chọn bông hoa đẹp nhất
trong các bông hoa; nếu bạn phải vẽ một cái cây, và đề tài chẳng đòi
hỏi đó phải là một cây sồi hay cây du khô đét, già cỗi, kiệt lực, tàn tạ,
bạn hãy chọn cái cây đẹp nhất trong các loài cây; nếu bạn phải vẽ một
đối tượng của tự nhiên, và tùy bạn muốn chọn gì cũng được, bạn hãy
chọn đối tượng đẹp nhất.
Từ đó suy ra:
1/ Nguyên tắc mô phỏng tự nhiên đẹp đòi hỏi phải nghiên cứu
sâu và rộng các sản vật đủ mọi loại;
2/ Khi người ta coi như có được sự hiểu biết hoàn hảo tự nhiên,
và những giới hạn mà tự nhiên quy định cho mình khi sản sinh ra từng
thực thể, thì rõ ràng số những trường hợp cái đẹp nhất có thể được sử
dụng trong các nghệ thuật mô phỏng, mà đem so với số những trường
hợp đành phải lựa chọn cái kém đẹp hơn, thì cũng như đem so sánh
một với vô tận;
3/ Mặc dù vẻ đẹp có mức tối đa, thực vậy, ở mỗi công trình của
tự nhiên, được xem xét trong bản thân nó; hoặc, tôi lấy một ví dụ, mặc
dù bông hồng đẹp nhất mà thiên nhiên sản sinh ra chẳng bao giờ cao
to như một cây sồi, thế nhưng chẳng có gì là đẹp, cũng chẳng có gì là
xấu ở các sản phẩm của nó, xem xét về phương diện người ta có thể
khai thác trong các nghệ thuật mô phỏng.
Tùy theo tính chất của một thực thể, tùy theo thực thể ấy khêu
gợi trong chúng ta nhận thức về nhiều tương quan hơn, và tùy theo
tính chất của những tương quan nó khêu gợi lên mà thực thể ấy là
xinh, đẹp, đẹp hơn, rất đẹp hoặc xấu; tầm thường, nhỏ bé, lớn lao, cao
siêu, trác tuyệt, thái quá, hài hước hoặc kỳ khôi; và đi vào tất cả
những chi tiết ấy sẽ là soạn một công trình rất lớn chứ không phải là
viết một mục từ của từ điển: chúng tôi chỉ cần nêu lên những nguyên
tắc; chúng tôi nhường lại cho bạn đọc các suy luận và áp dụng. Nhưng
chúng tôi có thể quả quyết với bạn đọc rằng dù bạn lấy các ví dụ trong
