Bây giờ người anh hùng của chúng ta mới nhìn lại mặt đường, trước
kia ba bốn nghìn người chen chúc trên đó như những nông dân trong một
đám rước lễ. Sau tiếng Cosaques thì không thấy còn ai cả, lũ chạy trốn đã
vứt lại nào mũ, nào gươm, nào súng và gì gì nữa… Fabrice lấy làm lạ, leo
lên một cánh đồng ở bên phải, đồng này cao hơn mặt đường khoảng bảy
tám thước. Anh nhìn con đường cái ở cả hai đầu và nhìn rộng ra khắp cả
đồng bằng, vẫn không thấy dấu vết lũ Cosaques. Anh tự hỏi: “Cái bọn Pháp
này kỳ thật!… Trước sau gì ta cũng cần rẽ bên phải, thì tốt nhất là rẽ ngay.
Có lẽ bọn đó có lý do chính đáng để chạy trốn, mà ta không biết”.
Anh nhặt một khẩu súng, soát thấy đã nạp đạn, anh xáo trộn lại thuốc
mồi, lau viên đá lửa, rồi chọn nhặt một túi thuốc đạn còn đầy đặn. Anh nhìn
quanh bốn phía một lần nữa.
Rõ ràng là chỉ còn có mỗi một mình anh giữa đồng bằng trước đây dầy
đặc những người, ở rất xa nơi cuối trời, anh còn thấy bọn bại binh vẫn cứ ba
chân bốn cẳng chạy trốn không ngừng và bắt đầu lần lượt mất hút sau cây
cối. “Quả thật là kỳ quặc!”. Anh nói thầm vậy. Và nhớ lại cái kế anh hạ sĩ
đã dùng hôm qua, anh đến ngồi giữa một đám ruộng lúa. Anh không đi xa
hơn vì còn mong gặp lại hai người bạn tốt, chị bán hàng căng tin và anh hạ
sĩ Aubry. Ngồi trong lúa, Fabrice đếm lại tiền bạc thì thấy chỉ còn mười tám
đồng Napoléon chứ không phải ba mươi đồng như anh nhớ, nhưng anh còn
những viên kim cương nhỏ, mà anh đã nhét trong lần vải lót đôi giày kỵ
binh buổi sớm hôm ngủ trong buồng chị quản lao ở B. Anh tìm hết cách cất
giấu những đồng vàng trong khi nghĩ ngợi về chuyện mất mát đột ngột của
mình. “Đây có phải là một điểm xấu không nhỉ?” Anh tự hỏi. Nhưng điều
phiền muộn chính của anh là đã thực sự tham gia một trận đánh hay không?
Anh nghĩ là có và giá được xác định như thế thì sẽ là người hạnh phúc nhất
đời.
