nhau thì có cách sửa chữa là không đi lại với nhau nữa. Lần thứ ba gặp
nhau, bà Pietranera nói với bá tước Mosca:
— Này bá tước, sao ông lại dùng phấn? Ôi phấn! Một người như ông,
dễ mến, còn trẻ, đã từng chiến đấu ở Tây Ban Nha với chúng tôi, mà lại
dùng phấn ư?
— Là vì tôi không ăn cướp cái gì ở đất Tây Ban Nha ấy mà ngày nay
lại cứ phải sinh sống. Ngày ấy tôi chỉ say danh vọng, chỉ có lời khen tặng
của tướng Pháp Gouvion Saint Cyr, người chỉ huy của chúng tôi, là đáng kể
đối với tôi thôi. Khi Napoléon sụp đổ, tôi mới biết rằng trong khi tôi ăn của
nhà để phụng sự Hoàng đế thì ông bố giàu trí tưởng tượng của tôi cầm chắc
tôi sẽ là tướng, cho nên xây trước cho tôi một dinh thự trong thành Parme.
Năm 1813 tất cả gia tài của tôi gồm có một tòa lâu đài phải hoàn thành và
một món phụ cấp.
— Món phụ cấp ba nghìn năm trăm francs như chồng tôi.
— Bá tước Pietranera là trung tướng. Với tôi, thiếu tá kỵ binh khổ, phụ
cấp chỉ đến tám trăm francs thôi, mà cũng chỉ mới được trả kể từ khi tôi làm
bộ trưởng tài chính.
Ở trong buồng lô, chỉ có chủ nhân là một bà tư tưởng thuộc loại tự do
cấp tiến nhất, cuộc đàm thoại cứ tiếp diễn trung thực như vậy. Được hỏi về
cuộc sống của mình ở Parme, bá tước nói:
— Ở Tây Ban Nha, dưới quyền chỉ huy của tướng Saint Cyr, tôi xông
tên lưới đạn để được huân chương và chút ít vinh dự sau đó, ngày nay tôi ăn
mặc như một anh kép diễn trò để có một mức sống kiêu xa và mấy nghìn
francs bổng lộc. Khi đã vào cuộc, không chịu nổi sự kiêu căng hỗn xược
của bọn quan trên, tôi muốn leo lên một địa vị cao nhất. Tôi đã đạt. Nhưng
mà những ngày hạnh phúc nhất của tôi là những ngày tôi thỉnh thoảng được
về Milan. Tôi cho rằng ở đây quả tim đạo quân Ý của quý vị hãy còn đập.
