con đường dạo mát Corso ở Milan, sung sướng và vui nghịch như dưới thời
phó vương. “Trời xuân hay ít nhất là cuộc đời linh hoạt sẽ bắt đầu trở lại với
ta!”.
Một đôi khi trí tưởng tượng bốc lửa khiến nữ bá tước không nhìn thấy
đôi điều, nhưng ở bà, không bao giờ có những ảo tưởng tự tạo do hèn nhát.
Đó là một người đàn bà thành thật với mình trước hết. “Ta có hơi lớn tuổi
nên chắc sẽ không làm cái gì ngông dại, đành vậy, nhưng mà lòng ham
muốn bằng người, nó cũng tạo nên ảo tưởng như tình yêu, sẽ đầu độc cuộc
sống của ta ở Milan! Sau khi chồng ta mất, cảnh nghèo khó thanh cao của ta
được mọi người ca ngợi, cũng như việc ta từ chối hai cái gia tài lớn. Cái anh
chàng bá tước Mosca tội nghiệp của ta không có nổi đến một phần hai mươi
cái sang giàu mà hai thằng ngốc Limercati và Nani mang đặt dưới chân ta.
Cái món trợ cấp quả phụ mỏng manh, chật vật lắm mới đòi được, kẻ hầu
người hạ thải về, việc nầy có tiếng vang lớn, cái phòng nhỏ trên gác năm
mà thu hút đến trước cổng những vài chục xe tứ mã, tất cả những cái ấy
ngày xưa gây nên một cảnh tượng lạ lùng. Nhưng mà ngày nay thì dù khéo
léo bao nhiêu, ta cũng không tránh khỏi những giờ phút bực mình nếu cũng
chỉ với món trợ cấp quả phụ đó, ta trở về sống lại ở Milan trong cảnh sung
túc tầm thường của người thị dân bằng số lợi tức mười lăm nghìn francs còn
lại cho Mosca sau khi từ chức. Một trở lực mạnh mẽ, mà tính đố kỵ của kẻ
khác sẽ lợi dụng làm một vũ khí ghê gớm, là cái việc bá tước có vợ, mặc dù
đã cách cư với vợ từ lâu. Vụ cách cư ấy ở Parme ai cũng biết, nhưng ở
Milan là một tin mới, và người đời sẽ cho là tại ta. Cho nên, nhà hát Scala
đẹp đẽ của ta, hồ Côme thần tiên của ta… vĩnh biệt! Đành vĩnh biệt!”.
Mặc dù thấy trước như vậy, nhưng giá bá tước phu nhân có chút ít của
cải, hẳn bà đã chấp nhận sự từ chức của bá tước Mosca. Bà tưởng tuổi xuân
đã vãn và bà sợ cảnh cung đình, về phần Mosca điều này ở phía bên này
dãy núi Aples sẽ cho là thậm vô lý, bá tước Mosca mà được bà cho phép từ
chức thì sẽ lấy làm sung sướng quá. Nếu không hẳn thế thì ít ra, đó là điều
mà ông đã làm cho bà bạn của ông tin chắc. Trong tất cả những bức thư của
