danh từ quá tàn nhẫn mà chỉ kẻ si tình mới cảm thấy hết cái sức dội. Ông là
người rất tốt, rất xứng đáng được yêu mặc dù có sự nghiêm khắc của một vị
bộ trưởng. Nhưng ông cảm thấy cái tiếng tàn nhẫn ngũ tuần vung một tấm
màn đen lên cuộc đời ông và có khả năng làm cho ông hóa ác vì quyền lợi
riêng của mình. Đã năm năm nay kể từ khi ông thuyết phục công tước phu
nhân đến ở Parme, có lắm lúc bà chọc ông nổi ghen, nhất là vào buổi đầu,
tuy nhiên chưa bao giờ ông phải thực sự phàn nàn về bà. Ông nghĩ rằng, và
nghĩ thế là đúng, chỉ vì muốn lòng được tin lòng nên nữ công tước mới vờ
để lọt vào mắt xanh một đôi chàng trai tuấn tú ở triều đình. Chẳng hạn ông
biết chắc chắn phu nhân đã từ chối sự yêu chuộng của quận vương, và trong
dịp đó, vương đã nói một câu có ý nghĩa:
— Nếu thần thiếp nhận lời Điện hạ, nữ công tước vừa nói vừa cười, thì
làm sao còn nhìn mặt bá tước cho được.
— Tôi cũng sẽ ngượng ngùng không kém phu nhân. Chao ôi! Ông bá
tước thân yêu! Bạn của tôi mà! Tuy nhiên, điều rắc rối này cũng dễ gỡ thôi
và tôi cũng đã nghĩ đến bá tước sẽ vào ở trong ngục thành cho đến mãn đời.
Fabrice vừa mới đến, nữ công tước ngây ngất trong hạnh phúc, quên
đề phòng những tư tưởng mà đôi mắt mình có thể gây ra ở bá tước. Hậu quả
thực sâu sắc, lòng ngờ vực khó cứu chữa nổi.
Hoàng thân tiếp kiến Fabrice hai tiếng đồng hồ sau khi anh đến Parme.
Bà công tước dự đoán ảnh hưởng tốt đẹp mà cuộc bệ kiến bất ngờ sẽ gây
nên đối với công chúng, đã thỉnh cầu từ hai tháng nay, ân huệ này sẽ đưa
người cháu bà lên một vị trí vô song. Bà lấy cớ Fabrice chỉ đi qua Parme để
đến thăm mẹ ở Piémont. Khi lá thư nhỏ tình tứ của nữ công tước đến báo
với hoàng thân là Fabrice đang chờ lệnh ngài thì cũng vừa đúng lúc Điện hạ
đang buồn chán. Ngài nghĩ thầm: ‘“Ta sắp được xem một ông thánh con rất
khờ khạo, một vẻ mặt tầm thường hoặc giảo quyệt đây”. Quan trấn thủ đã
tâu bày về cuộc thăm viếng đầu tiên của anh, cuộc viếng mộ người ông tổng
