“Vấn đề là thế này: Nên để cho nàng đoán biết nỗi ghen tức dày vò
lòng ta hay nên im lặng? Nếu mình im lặng, người ta sẽ không giấu giếm
mình. Mình biết Gina lắm, đó là một phụ nữ luôn hành động bột phát; nàng
làm gì, chính nàng cũng không biết trước được, nếu nàng vạch trước cho
mình một vai trò thì nàng sẽ quên đầu quên đuôi, luống cuống ngay. Đang
giữa công việc, luôn luôn có một ý mới chợt đến với nàng, và nàng hăng hái
làm theo, y như đó là điều hay nhất thiên hạ và thế là hỏng cả. Không nói gì
về nỗi đau khổ của mình, người ta sẽ không giấu mình và mình sẽ trông
thấy hết những gì xảy ra.
Phải. Nhưng nếu nói thì ta lại làm nẩy sinh những hoàn cảnh mới, ta
buộc người phải suy nghĩ và ta có thể ngăn ngừa nhiều điều xấu xa có thể
xảy đến… Có lẽ người ta sẽ cho nó đi xa (bá tước thở ra được), được như
thế ta hầu như thắng cuộc; dù cho lúc đầu người ta có bực tức, thì ta sẽ dỗ
dành… mà bực tức thì cũng là lẽ tự nhiên thôi!… Nàng yêu nó như con từ
mười lăm năm nay. Tất cả mong ước của ta là ở chỗ này: Như con… nhưng
nàng đã không thấy mặt nó từ khi nó dông đi Waterloo kia. Rồi từ Naples
trở về, nó đã là một người khác, nhất là đối với Nàng. Một người đàn ông
khác, bá tước uất ức lại, và người đàn ông ấy lại đáng mê. Trước hết, là cái
vẻ ngây thơ và âu yếm ấy và đôi mắt tươi cười ấy hứa hẹn hạnh phúc biết
bao nhiêu! Những con mắt đó, phu nhân không quen tìm thấy ở triều đình
đâu!… Ở đó người ta thay bằng những con mắt âm u hoặc tai ác. Chính ta,
quần quật với công việc trị vì thiên hạ chỉ nhờ ảnh hưởng đối với một người
luôn luôn muốn đưa ta ra làm trò cười, ánh mắt của ta thường hiện ra như
thế nào nhỉ? Chao ôi! Dù giữ gìn bao nhiêu; cái nét già nhất ở ta chính là ở
đôi mắt! Niềm vui vẻ nơi ta dễ không luôn luôn ngấp ghé với sự chế diễu
sao? … Còn hơn thế, ở đây phải thành thật, niềm vui đó không phải để hé
thấy một cái gì rất gần với nó là tính chuyên quyền… và sự độc ác hay sao?
Không phải có đôi lần ta đã tự nói với ta, nhất là khi bị chọc tức: “ta đã
muốn thì ta làm được?” và ta còn nói thêm một điều dại dột: “Ta phải được
sung sướng hơn kẻ khác bởi vì ta có cái mà những kẻ khác không có tức là
quyền lực vô thượng trong ba phần tư công việc”… Thế thì phải công bằng,
