tưởng rằng mình đang lý luận và đang tiến đến sự thật, sự chú ý của anh lại
lấy làm sung sướng dừng lại ở những trường hợp mà sự việc hay hoặc dở
xảy ra sau đó phù hợp rõ ràng với điềm báo, và thế là anh kính cẩn và cảm
kích. Bấy giờ anh sẽ ghê tởm chắc chắn những ai không thừa nhận điềm
báo trước, nhất là ghê tởm người mỉa mai sự tin tưởng đó.
Fabrice cứ đi, không biết mình đã đi mấy dặm, anh đang ở vào đoạn ấy
của những luận lý bất lực của anh thì ngẩng cao đầu lên, anh chợt thấy bức
vách bọc khu vườn của ông bố. Bức vách đó chống đỡ một sân thượng xinh
đẹp; vách ở bên phải lối đi, cao bảy sải. Một dãy đá tảng ở đầu vách gần
bao lơn của sân thượng, làm cho vách có dáng một tượng đài, Fabrice lạnh
lùng thầm nghĩ: “Cũng khá đấy, kiểu kiến trúc trông có cốt cách, hầu như
theo lối La Mã”. Anh đang vận dụng những kiến thức mới tiếp thu về khoa
khảo cổ. Rồi anh quay mặt ghê tởm; sự nghiêm khắc của bố, nhất là sự việc
người anh cả Ascagne tố giác anh khi anh ở Pháp về, hiện lại trong trí anh.
“Việc tố giác vô đạo ấy làm cho thân thế ta ra thế này đây, ta có thể thù
ghét nó, coi thường nó, dẫu sau nó đã thay đổi số kiếp ta. Ta sẽ hóa ra thế
nào một khi bị bỏ quên ở Novare và bị tên quản lý sự vụ của cha ta làm
khổ, nếu cô ta không có quan hệ yêu đương với một vị bộ trưởng có quyền
uy vô thượng? Nếu lòng cô khô khan và dung tục chứ không trìu mến và
nồng nhiệt và nếu cô không yêu ta với một sự bồng bột làm ta ngạc nhiên,
thì thế nào nhỉ? Ta sẽ như thế nào ngày nay đây nếu cô có tâm hồn như anh
cô, hầu tước Del Dongo”.
Ám ảnh bởi những kỷ niệm ác nghiệt ấy, Fabrice bước đi mà không
biết đi đâu. Anh đến cái hào đối diện với mặt tiền tráng lệ của tòa lâu đài.
Anh chỉ nhìn lướt qua tòa nhà to lớn mà thời gian đã làm cho đen sì. Ngôn
ngữ cao quý của kiến trúc không làm cho anh xúc động. Hình ảnh anh cả và
bố đã khép cửa tâm hồn anh, không cho đón những cảm giác thẩm mỹ! Anh
chỉ lo đề phòng gặp những kẻ thù giả dối và nguy hiểm. Anh nhìn qua một
tí cái cửa sổ nhỏ ở căn buồng anh trước kia, trước năm 1815, ở tầng gác thứ
