phải chậm hoàn thành dù chỉ chậm một ngày. Bá tước ngồi xuống đây và
hãy viết cho ông tổng giám mục cái lệnh “chuẩn tấu” kết thúc vụ này!
Tôi viết lệnh, ngài ký rồi nói:
Bá tước đem ngay đến cho công tước phu nhân.
— Cái lệnh đó đây này, nó tạo cho tôi một cớ để có diễm phúc gặp phu
nhân lần thứ hai trong đêm nay.
Nữ công tước ngây ngất đọc tờ giấy đó. Trong khi bá tước kể chuyện
dài như vậy, Fabrice có thì giờ lấy lại bình tĩnh. Anh không tỏ vẻ gì ngạc
nhiên về sự việc đã xảy ra; anh nhìn việc đó đúng như một con nhà đại thế
gia, cứ tự nhiên cho là mình có quyền hưởng những vinh thăng khác
thường, những bột phát thời vận có thể làm sướng điên một anh tư sản. Anh
bày tỏ lòng biết ơn, nhưng với lời lẽ đúng mức; cuối cùng anh nói với bá
tước:
— Một thần tử ngoan phải biết bợ đỡ đúng chỗ say đắm nhất của bề
trên. Hôm qua bá tước có tỏ ý lo ngại bọn thợ Sanguigna đánh cắp những
mảnh tượng cổ họ đào được. Tôi rất thích việc khai quật cổ tích. Nếu bá
tước cho phép, tôi sẽ đến thăm bọn thợ. Chiều mai, sau khi đến cảm tạ
hoàng thân và đức tổng giám mục, tôi sẽ đi Sanguigna.
— Nhưng anh có đoán được - nữ công tước nói với bá tước - do đâu
mà bỗng dưng ông tổng giám mục đôn hậu đâm ra say mê Fabrice như thế
không?
— Tôi không cần phải đoán. Hôm qua cha phụ tá - cái vị có em là đại
úy ấy mà - nói với tôi: “Đức cha Landriani xuất phát từ nguyên lý chắc nịch
người thực thụ phải hơn người trợ tá cho nên tỏ ra vui mừng khôn xiết được
có dưới quyền ông một người trong dòng họ Del Dongo và được giúp ích
ông cho người đó. Cái gì làm sáng tỏ nguồn gốc vẻ vang của ông, niềm
sung sướng thầm kín của ông, niềm sung sướng được nghĩ: Ta có một trợ tá
