như thế đấy! Lẽ thứ hai là ông ưa đức cha Fabrice, ông không cảm “thấy rụt
rè nhút nhát trước mặt ông ta, lẽ cuối cùng là từ mười năm nay ông nuôi
một mối hận có căn cứ đối với ông giám mục địa phận Plaisance, ông này
rêu rao cái cao vọng sẽ kế thừa đức cha Landriani ở chức vị tổng giám mục
Parme; vả lại ông giám mục ấy chỉ là con của một người thợ xay bột. Chính
vì mục đích kế vị đó mà giám mục Plaisance thiết lập quan hệ mật thiết với
mụ hầu tước Raversi; giờ đây mối quan hệ đó khiến cho đức tổng giám mục
lo ngại cho ý đồ thiết tha của ông là có một nhân vật Del Dongo trong bộ
tham mưu của mình và được ra lệnh cho nhân vật Del Dongo ấy”.
Hai hôm sau, từ sáng sớm, Fabrice điều khiển công việc khai quật ở
Sanguigna, đối diện với Colorno (đó là Versailles của các quận vương
Parme); khu khai quật trải rộng ra trên đồng bằng, gần kề con đường lớn đi
từ Parme đến cầu Casal Majeur, thành phá đầu tiên trên đất Áo. Thợ của bá
tước xẻ một cái hầm dài trên đồng bằng, sâu trên vài thước và rất hẹp; họ
chăm chú tìm kiếm, dọc theo con đường cái của La Mã ngày xưa, những di
tích của một cái đền thứ hai mà người ta nói thời Trung thế kỷ hãy còn tồn
tại ở đó. Mặc dù có lệnh của hoàng thân, nhiều nông dân không thích thấy
những hào dài như thế chạy qua đất đai của họ. Dù nói thế nào, họ cũng
tưởng tượng là người ta đào tìm một kho của, cho nên sự có mặt của
Fabrice là tốt để tránh một cuộc nổi loạn nhỏ. Fabrice không buồn chán,
anh theo dõi công việc một cách say sưa; thỉnh thoảng họ tìm được một mề
đay và Fabrice không muốn cho thợ thuyền có thì giờ thỏa thuận với nhau
để lấy cắp.
Trời rất đẹp, lúc đó vào khoảng sáu giờ sáng, Fabrice có mượn được
một cây súng cũ một nòng. Anh bắn mấy con chim sơn ca. Một con bị
thương bay đến rơi trên đường cái. Trong lúc đuổi theo con chim, Fabrice
nhìn thấy ở đằng xa một chiếc xe từ hướng Parme đến và đi về phía biên
giới Casal Maggiore. Anh vừa nạp đạn xong thì cái xe ngựa nát đó cũng
nhích từng bước ngắn tới gần và anh nhận ra cô bé Marietta. Bên cạnh cô
bé, có thằng cò hương Giletti và người đàn bà có tuổi mà ả bảo là mẹ.
