thuật lại ở đây bằng lời lẽ rõ ràng những dư luận chung quanh cha, bởi vì từ
khi xảy ra cái tai họa mãi mãi đáng tiếc này, mỗi ngày cha đi đến ba gia
đình thuộc loại bề thế nhất trong thành phố để có cơ hội thanh minh cho
con. Và cha nghĩ chưa có lúc nào cha được sử dụng chút ít tài hùng biện
trời cho một cách thiêng liêng hơn”.
Mắt Fabrice như đã rơi màng mộng. Thư bà công tước gửi đến rất
nhiều, và chứa chan niềm trìu mến, nhưng không tường thuật gì cả. Bà thề
sẽ rời bỏ vĩnh viễn Parme nếu như Fabrice không trở về đại thắng lợi. Trong
bức thư gửi kèm theo thư ông tổng giám mục, công tước phu nhân viết :
“Bá tước sẽ vì anh mà làm tất cả những gì con người có thể làm được, về
phần cô, hành trình tốt đẹp của anh đã làm thay đổi tính tình cô, bây giờ cô
hà tiện hơn cả anh chủ nhà băng Tombone. Cô đã cho tất cả thợ làm cho cô
về, cô làm hơn thế, cô đã đọc cho bá tước viết bản kiểm kê tài sản của cô,
tài sản này ít hơn nhiều so với mức cô nghĩ. Sau khi ông bá tước Pietranera
tuyệt diệu qua đời, nên nói ngoại đề là anh đang trả thù cho bá tước hơn là
liều lĩnh đánh với một đứa loại Giletti. Cô có một nghìn hai trăm francs lợi
tức và năm nghìn francs nợ, cô nhớ đặc biệt là cô có hai tá rưỡi giầy sa tanh
trắng sắm ở Paris mà chỉ có một đôi giầy da để đi ngoài đường phố. Bây giờ
cô gần như đã quả quyết lấy số tiền ba mươi vạn francs công tước để lại cho
cô, mà trước đây cô muốn dùng tất cả để dựng cho công tước một ngôi mộ
tráng lệ. Ngoài ra mụ hầu tước Raversi là kẻ thù chính của anh, cũng tức là
của cô. Nếu ở Bologne anh thấy buồn thì anh cứ nói một tiếng là cô đến bên
cạnh anh ngay. Cô gửi theo đây bốn hối phiếu mới v.v…"
Công tước phu nhân không nói gì với Fabrice về dư luận thiên hạ ở
Parme, bà muốn an ủi anh trước hết, vả chăng, dẫu thế nào đi nữa thì cái
chết của một tên vô danh tiểu tốt như Giletti có đáng gì mà đem trách cứ
nặng nề một công tử dòng Del Dongo! Phu nhân nói với bá tước: “Tổ tiên
chúng tôi đã gửi sang thế giới bên kia biết bao nhiêu là Giletti mà có ai nảy
ra ý kiến phê phán họ một lời nào đâu!”.
