Bọn triều thần không có cái gì ở bên trong tâm hồn để nhìn vào, cho
nên quan tâm đến tất cả mọi việc chung quanh mình; họ để ý thấy những
hôm mà Clélia không thể tự ép mình rời bỏ những mơ mộng tha thiết, để vờ
chú ý đến một việc gì, là những hôm nữ công tước thích dừng lại gần nàng
và gợi chuyện cho nàng nói nhất. Tóc Clélia màu vàng tro ôm rất hài hòa
êm ả đôi má trắng mượt mà, nhưng thường không đủ hồng sắc. Chỉ riêng
trán nàng cũng đủ mách cho người quan sát tinh tế biết là cái vẻ thanh cao,
cái dáng đi đứng vượt hẳn lên trên những duyên dáng thông tục đó xuất
phát từ sự thờ ơ sâu sắc đối với cuộc sống tầm thường. Nàng không quan
tâm chứ không phải không có khả nâng quan tâm đến một vấn đề gì. Từ khi
bố nàng làm trấn thủ ngục thành, Clélia thấy sung sướng, ít ra là khỏi buồn
phiền ở trên cái buồng rất cao của mình, số cấp thang kinh khủng phải leo
trèo để đến cho được lầu quan trấn thủ ở trên chóp tháp lớn miễn cho nàng
những cuộc thăm viếng chán phè; bởi lý do cụ thể đó, Clélia được hưởng
cảnh tự do của tu viện. Đó hầu như là tất cả lý tưởng hạnh phúc mà đã có
một thời, nàng toan tìm kiếm ở cuộc sống nhà tu. Chỉ nghĩ đến việc có một
thanh niên xông vào cảnh yên tĩnh vắng vẻ yêu quí của nàng, tìm biết
những ý nghĩ riêng tư của nàng, một thanh niên mà danh nghĩa là chồng cho
phép quấy rầy cuộc sống nội tâm đó, chỉ nghĩ đến đó thôi, nàng đủ thấy
kinh tởm. Nếu trong cảnh vắng vẻ, nàng không đạt hạnh phúc, thì ít nhất
nàng cũng tránh được những cảm giác quá đau lòng.
Tối hôm Fabrice bị đưa đến ngục thành, công tước phu nhân gặp
Clélia ở buổi tiếp tân của bá tước Zurla, bộ trưởng nội vụ. Người ta vây
quanh hai phụ nữ đó. Tối hôm ấy dung nhan Clélia có phần trội hơn nữ
công tước. Ánh mắt cô thiếu nữ sâu sắc và lạ lùng đến nỗi gần như bộc lộ
tâm sự; có xót thương, cũng có cả phẫn uất và căm giận trong cái nhìn của
nàng. Sự vui vẻ và những ý kiến lỗi lạc của nữ công tước hình như đưa
nàng vào những cơn đau xót có khi kinh khủng. “Người phụ nữ đáng
thương này sẽ kêu gào, rên rỉ đến thế nào - nàng tự nhủ - khi biết người yêu
của mình, chàng trai hào hiệp và thanh cao đó, đã bị bắt vào tù! Lại còn đôi
mắt của quận vương chỉ muốn khép chàng vào tội chết nữa chứ! Chao ôi là
