giật mình tỉnh lại và thấy mình đang ngồi trên giường; bà tưởng thấy quận
vương muốn chặt dầu Fabrice trước mặt bà. Bà đảo cặp mắt điên loạn nhìn
quanh mình. Khi cuối cùng biết chắc chắn là không có hoàng thân cũng
không có Fabrice trước mắt, bà ngã vật xuống giường, suýt ngất đi. Bà mất
sức đến nỗi muốn trở mình cũng không nổi. “Trời ơi! Giá ta chết được! Bà
tự bảo… Nhưng như thế là hèn nhát quá! Ta mà bỏ mặc Fabrice trong hoạn
nạn à? Ta điên rồi… Nào, hãy trở về với thực tại! Hãy tỉnh táo soát xét cái
vị trí đáng ghét mà ta như đã hào hứng lao vào. Sự dại dột này mới tai hại
làm sao! Ai lại nhào đến sân chầu của một ông hoàng chuyên chế! Một bạo
chúa biết rõ tất cả nạn nhân của hắn! Mỗi khi họ nhìn hắn, hắn đều coi như
là họ thách thức quyền uy của hắn. Than ôi! Đó là điều mà cả bá tước lẫn ta
đều không nhìn thấy khi rời bỏ Milan; hồi đó ta nghĩ đến những thích thú ở
một triều đình dễ mến, một triều đình cỡ dưới, đúng vậy, nhưng cũng thuộc
loại triều đình hoàng thân Eugène trong những ngày êm đẹp xưa kia.
Từ xa, chúng ta không ý niệm được thế nào là uy quyền của một bạo
chúa biết mặt hết thần dân. Hình thức chuyên chế trông bên ngoài không
khác gì ở các chính phủ khác; chẳng hạn cũng có quan tòa nhưng mà đó là
những tên Rassi! Thằng yêu quái! Hắn có thể treo cổ cha hắn như chơi nếu
quận vương ra lệnh!… Hắn sẽ bảo như thế là làm phận sự… Cám dỗ Rassi
ư! Khổ thân ta! Ta không có một phương tiện gì hết. Ta có thể hiến nó bao
nhiêu nào? Một trăm nghìn francs có lẽ; trong khi đó người ta bảo là vừa
mới đây hoàng thân đã ban cho hắn mười nghìn đồng vàng đựng trong một
cái tráp, khi hắn thoát mũi dao găm mà trời không cho đâm trúng vì căm
giận cái xứ này. Vả lại số tiền nào mua chuộc được hắn? Cái tâm hồn bùn
nhơ chỉ quen nhìn thấy khinh bỉ trong ánh mắt người đời, ngày nay được
hưởng cái thú nhìn thấy sự sợ sệt và cả kính nể đối với hắn nữa. Hắn có thể
trở thành bộ trưởng công an, sao lại không chứ? Lúc bấy giờ thì ba phần tư
số người trong nước sẽ là những nịnh thần đê tiện của hắn, và run sợ trước
mặt hắn cũng đê tiện như hắn run sợ trước mặt vua.
