Ta không lánh xa được cái nơi đáng ghét này thì ta phải làm gì có ích
cho Fabrice; sống xa rời, cô độc, tuyệt vọng ư? Như thế thì có ích lợi gì cho
nó? Nào, tiến lên hỡi người đàn bà khốn khổ! Làm bổn phận của mày đi!
Hãy đi ra giữa xã hội thượng lưu, hãy vờ không nghĩ đến Fabrice nữa… Vờ
quên người, hỡi thiên thần thân thương!”
Nói đến câu ấy, nữ công tước chảy nước mắt. Thế là cuối cùng bà đã
khóc được. Sau một tiếng đồng hồ buông xuôi trong nhu nhược, bà thấy trí
óc bắt đầu sáng ra, do đó cũng tự an ủi được chút ít. “Làm sao có được tấm
thảm thần, bà tự nhủ, để mang Fabrice ra khỏi ngục thành, cùng đến trốn
với nó ở một xứ sở hạnh phúc nào đó mà ta không bị săn bắt, như Paris
chẳng hạn! Chúng ta sẽ sống ở đấy trước hết với khoản một nghìn hai trăm
francs mà người quản lý của bố nó vẫn gửi đều đặn cho ta - thật là buồn
cười! Ta có thể nhặt nhạnh một trăm nghìn francs nữa ở cái gia tài suy sụp
của ta!”. Với những sảng khoái khó diễn tả, bà lần lượt tưởng tượng ra tất
cả những chi tiết của một cuộc sống ở cách Parme ba trăm dặm. “Ở đấy - bà
thầm nghĩ - nó có thể đội tên khác mà nhập ngũ… Sung vào một trung đoàn
của những người Pháp gan dạ ấy, không bao lâu chú thanh niên Valserra sẽ
nổi tiếng tăm! Tóm lại nó sẽ sung sướng”.
Những hình ảnh xán lạn ấy làm chảy nước mắt một lần nữa, nhưng là
nước mắt dễ chịu. Hạnh phúc còn có thể tìm được ở một nơi nào đây mà!
Trạng thái này tồn tại khá lâu. Người phụ nữ đáng thương ấy phải quay lại
nhìn vào thực tế kinh khủng. Cuối cùng, khi bình minh bắt đầu vạch một
vạch trắng trên các ngọn cây trong vườn, bà cưỡng lại mình, vùng dậy.
“Trong vài giờ nữa, bà tự nhủ, ta sẽ ra chiến trường, lúc đó phải hành động,
nếu có điều gì trái khoáy xảy đến cho ta, hoặc là hoàng thân nảy ý nói với ta
một cái gì về Fabrice, thì không chắc ta giữ được bình tĩnh và tự chủ. Cho
nên phải quyết định tại đây và ngay bây giờ.
Nếu ta bị truy tố là quốc sự phạm thì Rassi sẽ cho tịch biên tất cả tòa
lâu đài này. Ngày đầu tháng này, bá tước và ta đã đốt hết, theo lệ thường tất
