Trưa hôm sau, bá tước được mời vào sau mười lần lui tới lâu dài. Nhìn
thấy nữ công tước, ông kinh hoàng…
“Nàng phải đến bốn mươi tuổi! Ông tự nhủ, mà hôm qua thì lộng lẫy,
trẻ trung thế kia!.. Ai cũng nói với ta là trong lúc nàng và Clélia nói chuyện
với nhau khá lâu, nàng trông cũng đang xuân như Clélia, lại hấp dẫn hơn
nhiều”.
Tiếng nói và giọng điệu của nữ công tước cũng lạ lùng như con người
bà. Cái giọng không có một chút ham thích nào, một chút giận dữ nào, một
chút thiết tha nào đối với sự đời khiến bá tước tái mặt; nó làm cho ông nhớ
đến thái độ một người bạn trước đây vài tháng lúc sắp chết và đã được rửa
tội - khi nói chuyện với ông.
Sau mấy phút, công tước phu nhân mới nói chuyện được. Bà nhìn bá
tước, nhưng đôi mắt không có thần.
— Chúng ta hãy chia tay nhau, bá tước thân mến ạ, bà nói giọng yếu
ớt nhưng rõ ràng và cố làm cho êm ái dễ ưa. Phải xa nhau mới được! Trời
chứng cho em là suốt năm năm qua, em đối xử với anh không có một tí gì
đáng chê trách. Anh đã tạo cho em một cuộc sống huy hoàng thay cho cảnh
buồn nản chắc chắn em phải chịu ở lâu đài Grianta. Không có anh, chắc em
phải bước vào cảnh già sớm đi mấy năm… về phần em, mối lo duy nhất của
em là làm sao cho anh tìm thấy hạnh phúc. Vì em yêu anh cho nên mới đề
nghị với anh cuộc chia tay này, một cuộc chia tay êm thấm như người Pháp
thường nói.
Bá tước không hiểu; bà công tước phải nói lại nhiều lần. Mặt ông hóa
tái nhợt như người chết; và ông quỳ xuống bên giường, ông nói hết những
nỗi niềm mà kinh ngạc và thất vọng đau đớn nhất đã làm dậy lên trong lòng
một người thông minh đang yêu say sắm. Ông luôn luôn đề nghị nữ công
tước đồng ý cho được từ chức, để theo người yêu đi sống cách biệt ở một
nơi nào xa Parme nghìn dặm.
