mỗi bước mỗi nhìn thấy những điều khó chịu, những chuyện bất bình,
người anh hùng của chúng ta lại say sưa thích thú với cảnh tù ngục.
Một sự huyên náo kinh người làm anh choàng tỉnh và trở về với thực
tại. Cái buồng gỗ khá giống một cái chuồng và rất nhậy âm vang của anh
bỗng rung động ghê gớm. Tiếng chó sủa cùng với những tiếng kêu rít chen
lẫn vào trong tiếng ồn lạ lùng ấy. “Cái gì thế nhỉ! Ta sắp được ra tù sớm như
vậy sao?” Fabrice nghĩ thầm. Lát sau anh cười, cười lăn cười bò, cười như
có lẽ chưa bao giờ có một người tù cười.
Theo lệnh của quan tướng, người ta đã cho một con chó giống anglais
rất dữ cùng lên tháp Fácnezơ với lính coi ngục, con chó ấy có bổn phận
canh giữ những tù nhân quan trọng, nó được cho lên đây để ngủ đêm ở
khoảng trống xếp đặt rất có trí ý chung quanh cái buồng của Fabrice. Con
chó và người canh ngục sẽ ngủ ở khoảng cách một thước giữa nền đá
nguyên cũ và cái sàn gỗ, trên đó người tù đi một bước chúng cũng nghe
tiếng động.
Buồng phục tùng tự động bị khoảng một trăm con chuột cống kếch xù
chiếm lĩnh, khi Fabrice đến chúng chạy trốn khắp các ngả. Con chó đó
thuộc loại chó lai giữa giống chó xù Tây Ban Nha với giống chó đào hang ở
Anh, nó không đẹp nhưng bù lại rất nhanh nhẹn. Người ta xích nó ở nền đá
dưới sàn gỗ, nhưng khi nghe thấy chuột chạy sát bên mình, nó vùng vẫy dữ
dội lạ thường đến nỗi vòng cổ tụt khỏi đầu. Thế là xảy ra một cuộc chiến
đấu oai hùng mà sự huyên náo thức tỉnh Fabrice khỏi cơn mơ mộng vui tươi
của anh. Những con chuột không bị chó cắn chết từ hiệp đầu chạy trốn lên
buồng gỗ, chó phóng theo, vượt sáu nấc thang từ nền đá lên buồng giam.
Thế là sự huyên náo còn tăng đến độ khủng khiếp hơn nhiều, cái hốc gỗ
rung rinh đến tận sàn. Fabrice cười như một thằng điên, cười đến chảy nước
mắt, nước mũi, tên coi ngục Grillo cũng cười không kém và đã đóng cửa ra
vào, con chó săn đuổi chuột không vướng mắc gì cả vì cái buồng tuyệt đối
trơ trụi, chỉ có cái lò sắt ở một góc là có làm trở ngại chút ít những bước
