giao công việc săn sóc cho chim! Tuy nhiên, nếu ta nhìn thấy Clélia thì
nàng có chịu nhìn thấy ta không? Ừ phải làm nhộn lên một chút mới được
để ý! Ở vị trí này phải có một vài đặc quyền chứ! Vả lại, chỉ có hai ta ở đây
mà thôi, và cách biệt với xã hội biết bao nhiêu: Ta là một tên tù, rõ ràng
thuộc hạng mà tướng Conti và những đứa khốn nạn đồng loại gọi là những
kẻ lệ thuộc chúng… Nhưng nàng thì thông minh, nói cho đúng hơn, nàng
có tâm hồn cao quí, như bá tước đoán, cho nên như bá tước nói, nàng khinh
cái ghế của bố do đó mà nàng âu sầu. Nguyên nhân u hoài của nàng mới
cao quí làm sao! Suy cho cùng thì ta đâu hẳn là một người xa lạ đối với
nàng? Chiều hôm qua nàng đã chào ta dịu dàng và từ tốn biết bao nhiêu! Ta
nhớ như in là lúc gặp nhau ở gần hồ Côme, ta có nói: Một ngày kia, tôi sẽ
đến xem những bức tranh đẹp của cô ở Parme; lúc ấy cô có còn nhớ đến cái
tên Fabrice Del Dongo nữa hay không? Nàng đã quên rồi chăng? Hồi đó
nàng còn nhỏ tuổi quá mà!”.
Bỗng Fabrice lấy làm lạ cho mình. Anh cắt dòng suy nghĩ tự nhủ: “Ái
chà! Ta quên nổi nóng rồi. Phải chăng ta cũng có cái đức dũng cảm lớn lao
mà thời cổ đại đã nêu vài gương sáng cho nhân loại? Ta có là một anh hùng
mà không tự biết hay không? Làm sao ta vốn sợ lao tù đến thế mà nay vào
tù ta lại thấy chưa có sự nào buồn! Nói như người ta mà đúng đấy; sợ bị nạn
khổ gấp trăm lần bị nạn. Thế nào! Ta cần phải thuyết phục ta để mà buồn về
cảnh tù ngục này hay sao? Thế mà theo cha Blanès thì thời hạn tù này có
thể là mười năm, hoặc là mười tháng! Phải chăng cảnh dọn nhà mới lạ này
làm ta khuây lãng nỗi buồn khổ mà đáng lý ta phải cảm thấy? Có lẽ sự vui
thích ở ngoài ý chí của ta và không hợp lý này sẽ chấm dứt đột ngột, có lẽ
chỉ trong giây lát ta sẽ rơi vào niềm đau khổ u ám mà ta đang có.
Dẫu sao, ở tù mà phải thuyết lý với mình mới thấy buồn thì cũng lạ!
Nói thật, ta phải trở lại với giả thiết của ta mới ổn; có lẽ ta là một người có
chí khí lớn!
