không lấy làm vui! “Tuy nhiên anh tự bảo, đã rụt rè và dè dặt thế, nếu nàng
biết ta nhìn thấy nàng dễ dàng như vậy thì chắc nàng trốn mất”.
Hôm sau, anh gặp may hơn (việc vô nghĩa lý gì mà tình yêu không
biến thành hạnh phúc cho anh được!). Trong khi cô buồn rầu nhìn cái mái
che nắng đồ sộ, anh đã tìm cách luồn được một mẩu dây thép qua cái lỗ mà
chiếc thánh giá sắt đã khoét được; anh dùng mẩu dây thép đó để làm những
dấu hiệu mà chắc cô hiểu, ít nhất là hiểu cái ý nghĩa này; tôi ở đây và tôi
trông thấy cô.
Những ngày sau, Fabrice gặp rủi. Anh muốn khoét cái mái che to
tướng ấy lấy một mảnh bằng bàn tay, có thể lắp vào, lấy ra lúc nào tùy ý;
được vậy anh sẽ nhìn thấy người ta và người ta cũng nhìn thấy anh, nghĩa là
anh có thể nói được những nỗi niềm trong lòng, nếu không bằng lời thì
cũng bằng dấu hiệu; nhưng cái cưa thô sơ anh làm bằng cách lấy cây thánh
giá ghè vào cái dây cót đồng hồ cho nó sứt mẻ đi, cái cưa ấy kêu rít làm cho
Grillo nghi ngại đến ngồi hàng mấy giờ liền trong buồng anh. Cũng đúng là
anh có để ý thấy trong việc thông tin giữa hai bên, những trở ngại vật chất
càng tăng thì Clélia càng bớt nghiêm khắc; anh quan sát thấy rõ ràng cô
không vờ cúi mặt hoặc nhìn bâng quơ lũ chim khi anh dùng mẩu dây thép
khổ mà làm dấu hiệu hiện diện. Anh thích thú nhận thấy lúc nào cũng vậy,
hễ đồng hồ báo mười một giờ bốn mươi lăm là thế nào Clélia cũng xuất
hiện ở chuồng chim; anh hầu như tự thị cho rằng chính mình là động cơ của
sự đi lại đúng giờ giấc ấy. Tại sao? Điều tin tưởng ấy có vẻ không hợp lý;
nhưng con mắt của người đã yêu nhận thấy những sắc thái mà con mắt
thường không thấy, và từ đó rút ra những hiệu quả vô cùng tận. Chẳng hạn,
từ khi Clélia không nhìn thấy người tù nữa thì khi vào chuồng chim cô
ngước mắt nhìn ngay lên cửa sổ Fabrice. Đó là những ngày ảm đạm mà ở
Parme không ai không biết tin Fabrice sắp bị xử tử; chỉ có anh ta là không
biết! Cái ý nghĩ kinh khủng ấy cứ ám ảnh Clélia và cô có thể nào tự trách
mình quá quan tâm đến anh chàng? Chàng sắp chết mà ! Và chết cho tự do
nữa chứ! Bởi ở đâu người ta vô lý đến nỗi xử tử một công tử Del Dongo vì
