CHƯƠNG XXIII
Giữa cơn cuồng phẫn chung ấy, chỉ có đức cha tổng giám mục,
Landriani là tỏ ra trung thành với người bạn trẻ. Ngay giữa phòng tiếp
khách của vương phi, đức cha vẫn dám nhắc câu châm ngôn về pháp lý nói
rằng bất cứ trong vụ án nào, cũng phải dành một lỗ tai sạch sẽ mọi thành
kiến để nghe lời bào chữa của người vắng mặt”.
Ngay hôm sau ngày Fabrice vượt ngục, nhiều người nhận được một
bài thơ tầm thường ca ngợi việc vượt ngục đó, coi là một hành động tốt đẹp
trong thế kỷ và ví anh với một thiên thần dang cánh đáp xuống mặt đất.
Ngày hôm sau nữa, khắp Parme ngâm một bài thơ khác, tuyệt vời. Bài thơ
đó thác lời độc thoại của Fabrice khi tuột dây xuống và phán xét những biến
cố trong cuộc đời mình. Bài thơ được dư luận đánh giá rất cao vì hai câu
tuyệt diệu và tất cả những bạn làng thơ đều nhận ra giọng thơ của Ferrante
Palla.
Tuy nhiên giờ đây tôi phải tìm phong cách sử thi, vì còn tìm đâu cho ra
mầu mè để diễn tả những dòng thác công phẫn thình lình dâng ngập những
quả tim chính đại, khi nghe nói đến đêm hoa đăng hỗn láo một cách kinh
khủng bày ra ở Sacca? Tất cả đều chỉ có một tiếng thét chống nữ công tước;
ngay đến những người tự do chân chính cũng cho rằng làm như thế liên lụy
một cách dã man đến những người tình nghi tội nghiệp đang bị giam giữ
trong các nhà lao, và vô ích chọc cho quận vương nổi căm tức. Bá tước
Mosca tuyên bố là những người bạn cũ của nữ công tước chỉ còn một lối
thoát là quên bà ta đi mà thôi. Cuộc hòa tấu của thù ghét diễn rất đồng đều.
Một khách nước ngoài đi qua thành phố sẽ sửng sốt thấy dư luận sao mà
quyết liệt đến thế. Nhưng ở cái xứ mà người ta biết thưởng thức sự trả thù
này, việc kết đèn ở Sacca và hội vui lớn tổ chức ở vườn lâu đài cho hơn sáu
nghìn nông dân được hoan nghênh nhiệt liệt. Mọi người ở Parme đều nói nữ
công tước đã phân phát một nghìn sequins cho nông dân của mình; họ cũng
