cuộc sống ở triều đình đều làm cho tương lai của mình phụ thuộc vào
những mưu toan của một con mụ hầu phòng.
Về mặt khác, ở Mỹ, trong chế độ cộng hòa thì người ta phải suốt ngày
chết chán vì chầu hầu những anh chủ hiệu ở đường phố để rồi trở thành ngu
ngốc như họ; và ở đó lại không có kịch viện. Buổi chiều, lúc thức giấc, và
công tước giật mình kinh sợ: Fabrice vắng mặt. Cuối cùng, vào nửa đêm,
khi dự cuộc diễn kịch tại cung điện, bà được một bức thư của anh. Đáng lẽ
vào chịu giam ở nhà lao thành phố, ở đó bá tước làm chủ, anh lại đến cái
buồng giam cũ của anh ở ngục thành, quá sung sướng vì được ở cách Clélia
chỉ mấy bước.
Việc ấy mang đến một hậu quả không lường được: Ở đây, anh bị cái
họa thuốc độc đe dọa hơn lúc nào hết. Hành động điên rồ ấy khiến nữ công
tước tuyệt vọng. Nhưng bà tha thứ động cơ của nó, Fabrice làm thế chỉ vì
yêu si yêu dại Clélia, mà rõ ràng là chỉ còn mấy hôm nữa thì nàng phải lấy
anh chàng hầu tước Crescenzi giàu có. Sự điên rồ ấy đã trả lại cho Fabrice
tất cả ảnh hưởng của anh bên tâm hồn nữ công tước xưa kia.
“Ấy cũng tại cái mảnh giấy chết dẫm mà ta mang đi xin chữ ký đó, nên
Fabrice mới đi vào chỗ chết! Cái ngữ đàn ông ấy họ mới rồ dại làm sao với
những ý niệm danh dự của họ chứ! Làm như cần phái nghĩ đến danh dự ở
một chính thể chuyên chế, trong một nước mà tên Rassi là bộ trưởng Tư
pháp! Chỉ cần nhận ngay, nhận không kiểu cách lệnh ân xá mà quận vương
chắc cũng ký dễ dàng như chỉ dụ triệu tập tòa án bất thường kia. Chung qui
thì một nhân vật đại thế gia như Fabrice dù có bị vu cáo người hay ít là đã
tự tay cầm gươm giết một tên hề tuồng như Giletti cũng có gì hại lắm đâu!”.
Vừa nhận được giấy của Fabrice, nữ công tước chạy ngay đến tìm bá
tước và thấy ông xanh mặt.
— Trời! Em thân yêu, anh thật chẳng may tí nào với chú bé ấy, và em
sẽ lại giận anh. Anh có thể chứng minh cho em thấy rằng tối hôm qua anh
