Hôm đó ông bắt đầu đốt cái sắc bá tước đã được soạn sửa để phong
cho Rassi, bằng sắc ấy nằm chờ ở bàn giấy ông từ một tháng nay. Ông cách
chức tướng Fabio Conti và đòi người kế vị là đại tá Lange báo cáo sự thật
về vụ đầu độc. Là một quân nhân trung thực người Ba Lan, Lange làm cho
bọn lính coi ngục sợ, phải cứ thực mà khai và ông báo cáo với hoàng thân là
người ta đã toan đầu độc bữa ăn sáng của ông Del Dongo nhưng mà làm thế
thì phải mở quá rộng phạm vi những người được biết điều bí mật. Họ bố trí
chu đáo hơn vào bữa ăn trưa đó, cho nên giá tướng Fontana không đến thì
ông Del Dongo đã chết rồi. Hoàng thân hãi hùng. Nhưng vì ông thực sự si
tình, cho nên ông có được một điều hả dạ khi tự nhủ: “Thế là ta đã thực sự
cứu sống ông Del Dongo, và nữ công tước sẽ không dám sai lời hứa với ta”.
Từ đó, ông đi tới một ý khác: “Cái nghề của ta khó hơn ta tưởng nhiều lắm.
Mọi người nhất trí là nữ công tước thông minh tuyệt vời, chính trị ở đây
thống nhất với tình yêu, nếu nàng vui lòng làm thủ tướng cho ta thì quả là
một hạnh phúc thần tiên”.
Hoàng thân quá căm tức về những điều bỉ ổi mà ông khám phá ra cho
nên tối hôm đó không tham gia đóng trò, ông nói với nữ công tước:
— Tôi sẽ rất sung sướng nếu được phu nhân vui lòng trị vì trên đất
nước tôi cũng như trong trái tim tôi. Để bắt đầu, tôi xin trình bày công việc
tôi làm trong ngày. Thế rồi ông thuật lại rất đúng dăm việc đốt bằng sắc bá
tước của Rassi, việc cử Lange làm trấn thủ, tờ tình của viên này về việc đầu
độc v.v… Tôi tự thấy quá thiếu kinh nghiệm để trị vì. Bá tước làm nhục tôi
với những lời giễu cợt của ông; ông giễu cợt ngay cả ở nội các và trong
phòng khách, ông nói những điều mà phu nhân cũng sẽ cho là không đúng;
ông nói tôi là một chú bé ông muốn dắt dẫn đi đâu cũng được. Dù là vương
giả, người ta cũng vẫn là người, phải không phu nhân? Cho nên những điều
đó làm cho tôi bực tức. Để chứng tỏ những điều bá tước Mosca nói là hồ
đồ, người ta khiến tôi phải gọi vào nội các cái tên vô lại Rassi nguy hiểm
ấy, thế mà đến bây giờ lão Conti còn tưởng thế lực nó to lắm, không dám
khai ra chính Rassi hay mụ Raversi đã xúi nó giết hại anh cháu của phu
