ngấy các phòng khách của thái phi; ở đấy họ chỉ biết lấy sự điên dại của
Rassi làm điều tiêu khiển, vị này từ khi được phong bá tước thì đâm ra mắc
bệnh si quí tộc. Người ta vừa ra những lệnh nghiêm ngặt để cho những ai
không chứng minh được là mình đã qua tám đời quí tộc thì không dám đến
dự những tối tiếp khách của thái phi nữa (nguyên bản viết rõ như vậy). Tất
cả những ai đã từng được vào cung buổi sớm và đứng chầu vua lúc ngài ra
đi dự lễ ở nhà nguyện thì vẫn được tiếp tục giữ đặc ân kia, nhưng những
người mới đến thì phải chứng minh tám đời quí tộc. Người ta nói thế rõ
ràng là Rassi không có “đời quí tộc nào”.
Tất ai cũng đoán biết những thư từ như thế không gửi qua đường bưu
điện. Từ Naples, nữ bá tước trả lời:
“Ở đây mỗi thứ năm có hòa nhạc, mỗi chủ nhật có tiếp khách. Các
phòng khách của cô chủ đông đến không có chỗ cựa quậy. Bá tước thích mê
những cuộc khai quật của ông, ông bỏ ra mỗi tháng một nghìn francs chi
tiêu vào việc đó, và mới đây, ông gọi thợ từ dãy núi Abruzze đến, họ chỉ lấy
tiền công hai mươi ba xu mỗi ngày. Anh nên đến đây chơi với cô chú. Ấy,
tôi đã kêu gọi ông đến hơn hai mươi lần, ông bất nghĩa vô ơn ạ”.
Fabrice có khi nào vâng chịu! Bức thư thông thường chàng gửi hàng
ngày cho bá tước hay phu nhân, chàng đã thấy như một khổ dịch khó chịu
nổi rồi. Người ta sẽ tha thứ cho chàng nếu người ta biết rằng đã một năm
tròn sống như thế, chàng vẫn không làm cách nào nói được với Clélia một
câu. Tất cả những cố gắng của chàng để trao đổi thư từ đều bị cự tuyệt một
cách ghê tởm. Sự im lặng thường ngày và bất cứ ở đâu, trừ trong việc thờ
Chúa và việc triều đình, im lặng vì chán đời cộng với lối sống tuyệt đối
trong sạch đã khiến Fabrice được sùng kính phi thường, cho nên cuối cùng
chàng quyết định làm theo lời khuyên của bà cô. “Quận vương sùng kính
anh quá - bà công tước đã viết - cho nên anh phải nghĩ đến một sự thất sủng
xảy ra trong không lâu nữa. Ông sẽ tỏ ra hết sức hững hờ, và sự khinh bỉ
ghê gớm của quần thần sẽ đi liền theo sự khinh bỉ của ông. Những ông vua
