Nguyễn Vỹ
Tuấn, chàng trai đất Việt
Chương 25
1920 – 1924
-Tình hình chính trị tổng quát ở toàn xứ , sau những vụ Phan-xích-Long ở
Saigon (1916), vụ Duy-Tân ở Huế (1916) , vụ Đội Cấn ở Thái Nguyên
(1917) và Phạm Hồng Thái ở Sa Điện (1923)
-Những ngày tàn của Nho học.
-Một lớp học chữ Hán sáng thứ Năm.
-Các cụ nhà Nho còn tôn kính " Hoàng - Thượng ".
-Một lễ "Bái mạng" trước Hành Cung , có sự chứng kiến của các ông Tây
bà Đầm.
-"Văn minh khắp cả hoàn cầu , ông sư cũng cúp cái đầu 3 xu ".
-Sinh viên Cao Đẳng Hà Nội đã bắt đầu mặc đồ Tây trước tiên.
- Đá kiện , trò chơi phổ thông nhứt của học sinh
Từ 1920 đến 1924, tình hình chính trị tổng quát ở toàn cõi An-nam có thể
gọi là yên ổn . Từ thành thị đến thôn quê , uy quyền của nước Pháp đã được
triệt để tôn trọng , địa vị của chính phủ thuộc địa đã vững chắc , không có
gì làm lay chuyển được.
Tất cả các cuộc vận động cách mạng trong nước hoặc âm mưu khởi nghĩa ,
đều đã bị thất bại . Ở Saigon , vụ Phan xích Long đánh phá Khám lớn năm
1916, ở Bắc Kỳ , vụ Đội Cấn và đảng Việt Nam Quang Phục đánh chiếm
tỉnh Thái Nguyên năm 1917 , cho đến cả ở Quảng Châu , bên Tàu , vụ
Phạm Hồng Thái ném bom ở tô giới Sa Điện toan giết viên Toàn quyền
Merlin năm 1923 – không một cuộc hoạt động nào trên kia thành công , và
tất cả những nhà ái quốc khởi xướng đều bị đàn áp , bị bắt , bị giết , hoặc bị
đày đi xa . Trong toàn xứ An-nam , hình như không còn ai dám rục rịch nổi
dậy đánh Tây , hoặc hô hào cách mạng nữa.
Nước Pháp lại vừa thắng nước Đức trong cuộc Thế giới Đại chiến 1914-
1918 , và cứ hàng năm , đến ngày 11 tháng 11 dương lịch là chính phủ