Nguyễn Vỹ
Tuấn, chàng trai đất Việt
Chương 39
Hà Nội - 1927
- Lỗ đạn đại bác " Souvenir de 1882 " trên thành Cửa Bắc.
- Các thắng cảnh. Hà-Nội so sánh tổng quát với Saigon
- Nhà cụ Ngô Ðức Kế ở Bạch Mai. Ðám táng cụ Ngô Ðức Kế.
- Sinh viên , học sinh. Báo chí.
- Toà soạn báo L Argus Indochinois, báo cách mạng của người Pháp chống
thực dân Pháp , hô hào An Nam độc lập.
- Đảng Ðộc Lập An Nam
Tuấn quyết định để một tuần lễ , hoặc mười ngày, đi xem cho hết tất cả Hà
Nội về tất cả mọi mặt , nhất là về phương diện lịch sử , phong tục , xã hội ,
văn hóa.
Tuấn nhờ một người bạn đồng hương , ở Hà Nội đã lâu học trường Cao
đẳng Sư phạm , hướng dẫn Tuấn đi chơi khắp các phố phường nơi “nghìn
năm văn vật “. Tuấn tự hứa sẽ tiếp tục lo học sau khi biết qua bộ mặt của
kinh đô Thăng Long.
Một di tích làm cho Tuấn chú ý hơn cả ở đại lộ Carnot dọc theo bức thành
Hà Nội cũ , kế cận Cửa Bắc đã bị bịt kín lại , có một lỗ thủng khá sâu và
trên độ 5 tấc đường kính , ở phía trên có một tấm biển đồng đóng vào thành
, chạm mấy chữ Pháp :
Souvenir de 1882
Vết lủng lớn bên trái cửa thành là do đạn đại bác của Pháp từ chiếc
thuyền đậu trên sông Nhị Hà bắn vào thành lúc 5 giờ sáng ngày 8-3-
1882, trước khi đổ bộ chiếm thành . Vua Tự Ðức phải ký hòa ước chịu
để cho Pháp đô hộ toàn lãnh thổ “An Nam“ sau khi thất thủ Hà Nội,
Tổng Ðốc Hoàng Diệu thắt cổ tự tử trong thành ngay sáng hôm đó .
Người Pháp giữ y nguyên Cửa Bắc và vết đại bác trên thành để làm kỷ
niệm cuộc chiến thắng và đô hộ của họ . Phía dưới lỗ đại bác có gắn tấm
đồng : SOUVENIR DE 1882
