TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 382

Tuấn lâý trong túi áo ra một phong thư có tên và địa chỉ báo Tiếng Dân in
nơi góc trên , trao cụ Ngô . Cụ mở ra xem rồi nói :
- Cụ Huỳnh nhờ tôi viết bài cho báo Tiếng Dân , nhưng cụ không biết là
dạo này tôi yếu lắm , viết lách gì được đâu .
Xong cụ Ngô hỏi han việc học hành của hai cậu khách trẻ tuổi , và có đôi
lời khuyên bảo :
- Các cậu học theo tây học , nhưng nên nhớ rằng ta chỉ học theo cái hay của
họ , mà đừng học theo cái dở. Học mà không trọng đạo đức và tinh thần ái
quốc , như cái bọn Phạm Quỳnh , thì thà đừng học …
Nói bấy nhiêu đó , xem chừng cụ đã mệt , nên cụ không nói nữa . Cụ cúi
đầu xuống ho một hồi lâu , trông rất đáng thương .
Hai cậu học trò kính cẩn cáo biệt , sau khi để lại địa chỉ cho cụ theo lời cụ
bảo . Không ngờ hai hôm sau , cô thiếu nữ là cháu gọi cụ bằng bác , đến
nhà hai cậu để tin cho biết cụ Ngô Đức Kế vừa từ trần . Ðám táng sẽ cử
hành ngay chiều hôm đó theo lịnh của Sở Mật Thám bắt buộc .
Tuấn và bạn Tuấn vô cùng xúc động , liền nhờ bà chủ nhà trọ đi mua gấp
dùm cho mấy thước vải trắng , hai cậu lấy một que tre lớn chấm vô bình
mực viết trên vải mấy chữ :
” Khóc cụ Ngô Tập Xuyên “. Tập Xuyên là bút hiệu của cụ .
Phơi nắng vài giờ đã khô , hai cậu học trò cuốn tấm vải rôì đi Bạch Mai để
kịp phúng điếu và đưa đám cụ . Theo cô cháu cụ cho biết thì sở Mật thám
Pháp bắt buộc đám táng cụ phải cử hành lúc 5 giờ chiều hôm đó ( cụ chết
lúc 5 giờ sáng ) nhưng lúc 3 giờ chiều hai cậu học trò đến nhà cụ thì được
biết là đám táng đã đi lúc 2 giờ . Vì Mật thám đã trở lại lúc 12 giờ trưa , bắt
buộc phải đổi thời khắc biểu , không cho phép cử hành lúc 5 giờ , sợ dân
chúng đi đưa cụ đông đảo . Nghe bà u gìa nói lại thì đám táng của cụ Ngô
chỉ có nhân viên mật thám đi đưa mà thôi , còn tất cả bạn bè thân thuộc đều
không được phép đi theo quan tài cụ . Ba vòng hoa cườm được đem theo .
Còn tất cả các vòng hoa tươi , và đôi liễn, trướng , đều phải để lại nhà .
Hai cậu học trò thất vọng và tức tối , chỉ được vào lạy bốn lạy trước bàn thờ
của cụ rồi ra về .
Tuấn nghe các cụ đi phúng điếu nói với nhau rằng Mật Thám Pháp bắt