TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 384

tốc , sau khi lịm xong , vào quan tài , và buộc con cháu cụ làm lễ phục tang
nội buổi sáng ấy .
Cho nên lúc 3 giờ chiều , Tuấn đi với ba bạn học sinh quê quán miền Trung
đến phúng điếu cụ , thì các cậu ngơ ngác bị một người lính mã tà ngồi gác
cửa nhà cụ Nghè Ngô , cho biết đám táng đã đi từ lâu . Ba đứa bạn ở lại đây
, còn Tuấn hỏi thăm , người ta chỉ đường , lật đật chạy đến mộ cụ . Tuấn tới
trong lúc đã chôn xong . Ði đưa đám, trừ con cháu của cụ độ năm ba người
chit khăn trắng và khóc nức nở , chỉ còn toàn là nhân viên sở Mật thám Bắc
kỳ , người An nam , mặt mũi người nào cũng dữ tợn , đôi mắt như cú vọ
đăm đăm ngó Tuấn . Nhưng Tuấn lì lợm , tự xét rằng mình đi đưa đám ma
một ông cụ già , chớ không làm điều gì nên tội , nên cóc sợ .
Thanh niên học sinh thởi bấy giờ hiền lành lắm . Chỉ có đám sinh viên Cao
đẳng là hăng hái mà thôi . Cả thành phố Hà Nội chỉ có một trường Trung
học Bảo Hộ của Nhà Nước và trường Nữ Trung học đường Ðồng Khánh .
Không kể trường Trung Học Pháp Lycée Albert Sarraut mà đại đa số là học
sinh Pháp , còn học sinh An nam toàn là con nhà giàu và con các quan .
Ngoài ra chỉ có hai Trung học tư thục An nam : “Thăng Long , Gia Long ,
và một trường Trung học tư thục Pháp , Lycée Hồng Bàng" .
Còn thì toàn là các trường Tiểu học cả . Phải nói ngay rằng toàn thể các học
đường ở Hà Nội cũng như ở các thành phố khác , đều có một kỷ luật rất
nghiêm khắc .
Các trường tư cũng thế . Tất cả học trò đều lo chăm chỉ học hành , và luôn
luôn giữ gìn hạnh kiểm rất đứng đắn . Phong trào “ cao bồi “ , “ lưu manh “
chưa có . Ða số học sinh hãy còn mặc quốc phục : quần trắng , áo dài đen ,
mang guốc . Số học sinh mặc âu phục cũng bắt đầu khá đông , nhưng hầu
hết là mặc nguyên bộ costume, áo veste , đeo cravate, chớ không bao giờ
mặc áo sơ mi trần . Lý do là theo phong tục người Bắc , ra đường phải y
phục chỉnh tề . không thể cẩu thả được . Cũng vì lý do ấy , các trẻ em thiếu
niên 9, 10 tuổi ra phố cũng mặc áo dài . Thiếu nữ không bao giờ được mặc
áo cánh , áo cụt , áo “ bà ba “ kiểu Saigon, dù là con nhà lao động nghèo
khó .
Trò Tuấn mặc âu phục loại vải rẻ tiền , và tiếp tục học thi tú tài Pháp (