TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 423

Việt Nam Quốc Dân Ðảng.
Trái lại, nhờ cuộc đi Saigon và lúc trở về ghé thăm mấy thành phố lớn của
Trung Kỳ, Tuấn rất ngạc nhiên thu lượm những tài liệu bí mật chứng tỏ
rằng Ðảng Cộng Sản Ðông Dương (Ðông Dương Cộng Sản Ðảng) đã bành
trướng mau lẹ hơn và sâu rộng hơn trong giới đồng bào bình dân. Những
cán bộ tuyên truyền Cộng sản đã chạm phải thái độ cầu an của các cấp
Trung lưu, nên họ chỉ hoạt động mạnh trong các giới Công Nông mà thôi.
Nếu Cộng sản thành công hơn các đảng phái Quốc gia, chính là nhờ sự ủng
hộ cuồng nhiệt của một số tín đồ trung kiên trong hai giới sau.
Về Hànội, Tuấn tường thuật rõ ràng cuộc du lịch vô Saigon và qua các tỉnh
Trung kỳ cho các thanh niên đồng chí nghe. Tuấn kết luận như sau đây :
- Phải cải tổ chương trình hành động của VNQDÐ, làm cho thích hợp
không những với hoàn cảnh của các giới thượng lưu và trung lưu, mà còn
với giai cấp Công Nông nữa. PHẢI GẮT GAO TRANH DÀNH ẢNH
HƯỞNG VỚI Đông Dương Cộng Sản đảng, vì chắc chắn sau này VNQDÐ
sẽ phải đương đầu với Ðông Dương Cộng Sản đảng, VÌ HAI HỆ THỐNG
LÝ TƯỞNG CHỐNG CHỌI NHAU TRÊN KHẮP CÁC PHƯƠNG DIỆN
CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, ÐẠO ÐỨC, LUÂN LÝ, GIA ÐÌNH, XÃ HỘI.
Sự thất bại đau đớn của VNQDÐ do cuộc khởi nghĩa quá sớm mà chưa kịp
chuẩn bị kỹ càng về mặt tuyên truyền chánh trị cũng như kỷ thuật cách
mạng, là bài học kinh nghiệm cho các hoạt động kể tiếp sau này.
Nếu cần, nên giao hết cho thanh niên trí thức, sinh viên cao đẳng và cao
đẳng tiểu học, nhiệm vụ cải tổ hệ thống tuyên huấn của Ðảng.
Nhưng ý kiến của Tuấn đưa ra không được chấp nhận. Một số người mới
của VNQDÐ phần nhiều ở trong giáo giới thủ cựu, những người có thiện
chí nhưng vẫn theo mực thước cũ, không quan niệm được một sự cải tổ cấp
tiến, và nguy hại hơn nữa là họ có mặc cảm tự ái và tự tôn đối với tuổi trẻ
của thế hệ đang lên.
Xem thành phần của nhóm người mới, Tuấn không thấy một người nào có
thể so sánh được, dù chỉ được 5 phần 10, với Nguyễn Thái Học. Không có
ai vừa cứng rắn vừa sáng suốt như Ký Con. Nói thật ra không sợ mếch
lòng, trong nhóm người đứng ra tiếp tục tranh đấu cho lý tưởng VNQDÐ