TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 477

ưa làm thơ bao giờ đâu, thơ cũ cũng không làm huống chi là thơ mới. Ðể
trả lời những anh nói bậy đó, tui tức mình làm vài bài thơ mới chơi, gọi là “
thơ mới “ mà chính là để ngạo thơ mới đó “.
Tuấn có hỏi lại cụ Tú Phan Khôi :
- Người ta bảo rằng bài “ Tình Già “ của bác đăng trong Phụ nữ Tân văn là
thơ mới đấy.
Cụ Tú cười oang oang :
- Mới cái mốc xì ! Bài Tình Già, tui làm theo điệu thơ Cổ phong của Tàu,
chớ mới cái gì !
Dù sao, phân tách kỹ, Tuấn thấy rằng phong trào thơ mới cũng đã xuất hiện
theo trào lưu tiến triển tự nhiên của văn nghệ.
Năm 1934-35, một lớp thanh niên mới được đào tạo ở các trường trung học
và cao đẳng Pháp, hấp thụ nền văn chương tư tưởng Pháp quá nhiều, nên
bắt đầu đem ảnh hưởng mới ấy vào văn chương Việt Nam.
Trước đó đã có Phạm Quỳnh và Nguyễn Văn Vĩnh dùng cú pháp của Tây
để diễn tả tư tưởng, nhưng hai nhà văn tiền phong lão thành ấy đã theo thể
thức hàn lâm, quá đạo mạo, nghĩa là quá cổ điển.
Hoàng ngọc Phách viết quyển Tố Tâm đã khoáng đạt trẻ trung hơn nhiều,
nhưng chỉ trong phạm vi tiểu thuyết lãng mạn mà thôi.
Bộ môn thơ vẫn chưa dứt ra khỏi khuôn khổ cũ kỷ từ nghìn xưa, vẫn quanh
quẩn với mấy điệu thơ Ðường luật bát cú, tứ tuyệt, hoặc thơ song thất lục
bát của mấy cụ nhà Nho.
Ðến lớp nhà văn và nhà thơ trẻ của thế hệ 1932-33, lối diễn tả tư tưởng, lối
nhận xét sự vật, đã mới hơn nhiều, phóng đạt hơn và có phần sâu sắc hơn.
Dĩ nhiên là nó thích hợp hơn với tinh thần phát triển mới của các từng lớp
trí thức và công chúng.
Chính trong hoàn cảnh thay cũ đổi mới đó mà các loại thơ gọi là “ thơ mới
“được xuất hiện một cách mặc nhiên không ai đề xướng cả. Ðó là hậu quả
dĩ nhiên của lịch trình tiến hoá của Văn chương và Tư tưởng loài người,
chớ không phải một phát minh mới lạ như Khoa Học.
Trong phạm vi lịch sử nhân văn, Tuấn nhận thấy rằng đồng thời với sự tiến
triển theo một ý thức mới của Văn chương An nam, chỉ sớm hơn hoặc