TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 550

một tác dụng phổ biến tinh thần của Ðại Ðạo Tam Kỳ Phổ Ðộ.
Có điều Tuấn rất thắc mắc, là thơ Việt của Ðoàn thị Ðiểm, thơ Pháp của
Victor Hugo, cũng như thơ Ðường của Lý Thái Bạch, được truyền bá bằng
cơ bút ở Toà Thánh Cao Ðài, thật kém gía trị thua xa lắc xa lơ các Thi
phẩm của ba bậc Thi Bá đó lúc họ còn lê la kiếp sống đầy nghiệp chướng
trên trần gian ô trọc. Ðâu còn giọng thiệt não ruột của Chinh Phụ Ngâm,
hùng dũng của La Légende des Siècles, đau đớn hận sầu của Villequier, và
buồn man mác của Tống Biệt.
Tuấn có thành thật trình bày cảm tưởng ấy với ông Hộ Pháp Phạm Công
Tắc, thì ông cười bảo :
- Dẫu sao, mon cher, người phàm trần như lũ mình đâu có làm nổi những
bài thơ cơ bút như vậy.
Tuấn ao ước được chứng kiến gần gũi và tường tận một cuộc cầu cơ, hay là
" giáng bút" , " cơ bút" theo lối thông thường ở Thánh Thất Cao Ðài .
Nhưng đêm đầu tiên không được tham dự, Tuấn không đưọc thỏa mãn vì
tín đồ ngồi xem chung quanh đông quá, kín mít cả mấy vòng, Tuấn không
muốn làm rộn nên đứng ngoài không nghe thấy gì được nhiều . Mấy người
thuật lại rằng chị quả phụ cầu cơ gọi hồn chồng về, vong linh người chồng
" giáng cơ bút" hỏi han chuyện gia đình và cho chị rõ anh được tiêu thăng
về Tây phương cực lạc thế giới của Phật A Di Ðà .
Thế là bao nhiêu thắc mắc về bí ẩn cầu cơ, Tuấn mang từ Hà Nội vào vẫn
chưa được giải quyết rành rẽ. Trái lái, câu chuyện giáng bút trên đây chỉ
chồng chất thêm thắc mắc của Tuấn . Tuấn nhất định sẽ thừa một cơ hội
thuận tiện để yêu cầu Ðức Hộ Pháp Phạm Công Tắc tổ chức một cuộc cầu
cơ thân mật và hạn chế với sự tham dự của một số ít, độ 5, 7 người trí thức
trong Toà Thánh mà thôi . Có như vậy, cuộc giáng cơ bút mới có giá trị
chân chính, và được sự bảo đảm của Ðức Hộ Pháp và các chức sắc cap cấp
đáng tin cậy của Toà Thánh .
Tìm hiểu đạo Cao Ðài, chính là tìm hiểu bí ẩn của Cầu Cơ, vì đạo Cao Ðài
đã tự đặt ra cái chiêu bài bằng Pháp ngữ là " Bouddhisme rénové, spiritisme
annamite, Religion nouvelle en Eurasie "
Nghĩa là :