TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 604

Nhóm Tuấn tin rằng thế nào Pháp và Nhật cũng sẽ đánh nhau vì Nhật ở
trong “ trục thép “ ( axe d’acier) Berlin – Rome, Tokyo, đồng minh với Ðức
và Ý. Bọn Pháp ở Ðông dương theo phe De Gaulle tức là chống Nhật, thì dĩ
nhiên Nhật sẽ đánh Ðông dương và Anh, Mỹ sẽ đổ bộ ở đây. Dân chúng
Việt Nam sẽ thừa cơ hội duy nhất đó để nổi dậy đòi Ðồng minh Anh - Mỹ
bắt buộc Pháp phải trao trả độc lập cho mình, theo nguyên tắc “ 14 điểm
của tổng thống Wilson hồi 18-19 xác nhận :” quyền dân tộc tự quyết ( le
droit des peuples de disposer d’eux-mêmes ).
Nhóm AFI của Tuấn lấy câu này làm khẩu hiệu tranh đấu với các nước
đồng minh. Nhóm này đi hoạt động hoàn toàn bí mật, đợi khi nào Anh Mỹ
đổ bộ ở Việt Nam, nhóm sẽ công khai ra mặt đòi độc lập.
Ðêm trung thu năm 1940, anh đội khố đỏ Nguyễn Ngọc Lễ vừa ăn bánh
trung thu tại nhà nữ đồng chí Khuê Lưu, vừa xầm xì cho Tuấn và các đồng
chí biết tin Nhật chuẩn bị đổ bộ Hải Phòng, nội trong tháng 8.
Người Pháp biết nhưng sẽ không dám làm gì để đối phó. Người Pháp ở
Ðông dương tuy bề ngoài ra vẻ hiu hiu tự đắc để lừa bịp bịt mắt dân chúng,
và tuyên bố phòng thủ Ðông dương rất kiên cố, chống mọi cuộc xâm lăng
bất cứ từ đâu đến, nhưng kỳ thực họ vẫn gờm Nhật bản, và lo sợ Nhật gây
hấn.
Cái tin sốt dẻo của Nguyễn Ngọc Lễ, hình như cũng có nhiều người biết,
nhất là trong quân đội Pháp, nên từ ngày hôm sau tin ấy được loan truyền rỉ
tai khắp cả Hà Nội và Hải Phòng. Cùng một lúc, viên Ðốc lý thành phố Hà
Nội ra lịnh bắt dân chúng gấp rút sửa sang lại các hầm trú ẩn lâu ngày để cỏ
mọc tùm lum, nước đọng dơ bẩn, và đào thêm nhiều hầm mới.
Tiếng đồn xôn xao khắp thành phố, tuy chưa thấy dấu hiệu gì chứng tỏ
người Nhật sắp hành động gây chiến. Ði đâu cũng nghe dân chúng xầm xì
bàn tán sắp có đánh nhau ở Hải Phòng.
Ông Ba Ngữ, một ông đồ Nho ở Phố Hàng Bạc, gặp Tuấn, khẻ bảo :” Tôi
chả lo ! Các cụ xưa đả bảo : Thăng Long bất chiến tự nhiên thành. Tuy
nhiên không khí Hà Nôị đã thay đổi một không khí hồi hộp, nặng nề, lo âu.
Nhiều gia đình đã tính việc tản cư tạm về quê, để nghe ngóng xem sau.
Sáng ngày 19/9, Tuấn mua vé xe lửa đi Hải Phòng để dò xét tình hình. Gặp