TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 66

Kinh Đô . Số học sinh đi học trong Saigòn rất ít.
Trần anh Tuấn được học bổng mỗi tháng 2 đồng bạc ( cũng gần 2.000 đồng
bây giờ ). Tuấn có đến chào quan Công Sứ ở tỉnh. Ông cho Tuấn đi làm tiền
lộ phí. Đổi ra tiền An Nam được 6 quan tiền kẽm. Tuấn xuống bến Thu Xà,
chờ ba ngày có "ghe bầu" chở nước mắm và đường bông Quảng Ngãi đi
Fai-Foo ( Hội An ). Cha của Tuấn, chú thợ Ba, có quen với ông chủ ghe,
gởi Tuấn đi nhờ ghe ông.
Trước ngày Tuấn ra đi, cha mẹ Tuấn có nhờ thầy phù thủy trong tỉnh chọn
được ngày lành tháng tốt, là ngày 2 tháng 8 ta , xuất hành vào giờ Mẹo.
Chú thợ Ba cũng có làm thịt môt con gà nấu cháo cúng Ông Bà, xin phù hộ
cho thằng con trai thượng lộ bình yên. Cúng xong chú Ba chặt hai cái giò
gà đưa thầy phù thủy xem.
Thầy sáu Chánh lật qua lật lại cặp giò, xem xét kỷ lưỡng rồi gật đầu hai ba
cái :
- Tốt lắm đây, chú Ba à. Trò Chuột đi Huế học chắc chắn sẽ đỗ đạt thành
tài.
Chú Ba vui mừng rót rượu mời thầy sáu Chánh phù thủy. Bà con cô bác
trong thân quyến chú thợ mộc, nghe tin "thằng Chuột" đi học tận ngoài
Huế, đều có đến chúc mừng. Kẻ cho nó một quan tiền, người cho vài thước
vải quyến trắng để may quần, vài thước vải trăng đầm để may áo đen. Có
người cho cả một cân đường bông, hoặc một xấp giấy tây, một vài gói bánh
ít, bánh thuẩn, bánh bò. Tuấn cảm động nhận lãnh tất cả, nhét tất cả trong
một khăn gói nặng trìu trỉu ( lúc bấy giờ ở tỉnh chưa có tiệm nào bán va-li ).
Sáng sớm hôm sau, mặt trời rạng đông, hai cha con chú Ba cột khăn gói
vào một đòn gánh, rồi cha một đầu, con một đầu, lặng lẽ khiêng gói ra đi.
Họ đi chưn không và đi bộ xuống tận Thu Xà để Tuấn lên "ghe bầu" theo
đường biển ra Fai-Foo ( Hội An ). Từ Fai-Foo, Tuấn sẽ đi xe kéo ra Tu
Ranh ( Đà Nẳng ), rồi lên xe lửa đi Huế.
Còn hai tháng nữa mới tựu trường, niên khóa 1915-16, Tuấn mới 12 tuổi.
Trong lúc Tuấn đi ghe bầu ra Huế tiếp tục học tại trường "Quốc Học", thì
các lớp thanh niên các tỉnh ở "Bắc Kỳ" và "Nam Kỳ ", cùng lứa với Tuấn,
cũng lục tục lên Hà Nội và Saigòn, học để thi bằng "đít-lôm" . Song song